འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་འབྱོར་བར། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༨ཉིན་ཨ་མདོ་རྨ་ཆུ་རྫོང་ཐོག་ནས་བོད་མི་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་གི་ནང་མི་གཉེན་འབྲེལ་དང་དོན་རྐྱེན་དེ་ཉིད་མཐོང་མཁན་བོད་ཁག་ཅིག་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱིས་ཕྱི་ཚེས་༨ཉིན་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་རྗེས། ས་གནས་དེའི་བདེ་འཇགས་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་དང་ཕྲུ་གུ་གཉིས་བཅས་བོད་མི་ཁག་ཅིག་ཉེན་རྟོག་ཁང་དུ་གྲོངས་པོར་འདས་མཆོག་གྱ་ནོམ་ཞིག་འབུལ་ཆེད་དུ་ཕུང་བོ་ལེན་དུ་ཡོང་སྐབས། བདེ་འཇགས་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་ཚོ་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་བརྗོད་ན། སྐབས་དེར་འཇུ་བཟུང་བྱས་པའི་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱི་བུ་མོ་དང་ད་ལྟ་རང་ལོ་༡༦ཡིན་པའི་བཀྲ་ཤིས་སྒྲོལ་མ་ཚུད་པའི་བོད་མི་བརྒྱད་པོ་ཆུ་ཚོད་ཁ་ཤས་རིང་བཀག་ཉར་བྱས་རྗེས་རིམ་གྱི་གློད་འདུག་ཀྱང་། རང་ལོ་༣༥ཡིན་པའི་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱི་བཟའ་ཟླ་བོད་པད་མུ་མཐུད་ཕྱིར་ཉིན་བར་དུ་བཀག་ཉར་གྱིས་ཚ་འདྲི་བྱས་འདུག་ཟེར་ལ། བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱི་བུ་དང་ད་ལྟ་རང་ལོ་༡༣ཡིན་པའི་བཀྲ་ཤིས་དོན་འགྲུབ་ཁོང་ལ་གློད་གྲོལ་སླད་དུ། ཁོང་ཉིད་གྲྭ་བ་བྱས་སའི་དགོན་པ་ནས་ཁོག་ཐེག་ཡི་གེ་ཞིག་སྤྲད་ནས་གློད་པ་རེད་འདུག བཀག་ཉར་ཁང་གི་འདྲི་བརྩད་ལས་བྱེད་མི་སྣས་བོད་པད་ལ་ཚ་འདྲི་ཡི་སྔ་ཕྱི་གོ་རིམ་དུ་བསམ་བློའི་གནོན་ཤུགས་འདྲ་མིན་སྤྲད་པ་གསལ་ཡང་། འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ངོས་ནས་ཁོང་མོར་སྟེང་བཅར་རྡུང་བྱས་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ད་ལྟའི་ཆར་ལ་གསལ་ཁ་བཏོན་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་ཡོད། ཡང་འདྲི་བརྩད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཉུང་ངུ་ཞིག་རེག་པའི་ནང་དུ། འདྲི་བརྩད་ལས་བྱེད་མི་སྣས་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱི་བཟའ་ཟླ་ཁོང་ལ། བཙན་ཤེད་ཀྱིས་སྒོ་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ཞིག་ལ་མཚན་རྟགས་བཀོད་དུ་བཅུག་འདུག་ལ། ཡང་ཁོང་མོ་ལ་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ། ཁོང་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་བཟའ་ཚང་མི་འཆམ་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོད་མེད་དང་། བཟའ་ཚང་མ་འགྲིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བ་ཡིན་མིན་ཚ་འདྲི་བྱས་ནས་ཁས་ལེན་བྱ་རྒྱུར་རེ་བ་བྱས་འདུག མ་ཟད། ཁོང་མོ་ལ་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མ་གནང་སྔོན་ལ་སུ་དང་འབྲེལ་བ་འཛིན་གྱི་ཡོད་མེད་ཀྱང་དྲིས་འདུག དེ་སྔའི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྐབས། རྒྱ་གཞུང་དབང་ཡོད་མི་སྣས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་གྱི་ནང་མི་གཉེན་ཉེ་ཡི་སྟེང་དུ་དེ་ག་རང་གི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་ནས་འདྲི་བརྩད་དང། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཐད་ལ་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་བཟོས་པའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ལ་མཚན་རྟགས་མི་རྒྱག་ཚེ་འཇུག་འབྲས་ངན་པ་ཡོང་ངེས་ཞེས་འཇིགས་སྐུལ་ཡང་བྱས་ཡོད། ༢༠༡༢ལོར། ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཞེས་པའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ངོས་ནས་ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་རེ་རེ་ལ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་ཁྱིམ་མི་སུས་ཀྱང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བྱེད་ཀྱི་མིན་པའི་ཁས་ལེན་དང་ཁྱིམ་མི་གཅིག་གིས་གཅིག་དེ་འདྲ་བྱ་རྒྱུར་འགོག་སྲུང་དང་ལྟ་རྟོག་དགོས་པའི་མཚན་རྟགས་རྒྱབ་ཏུ་བཅུག་ཡོད། ༢༠༡༣ལོར། བོད་མི་སྒྲོལ་མ་སྐྱབས་ཀྱི་བཟའ་ཟླས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བྱས་པ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ལ་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་རེད། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ལམ་དུ། སྒྲོལ་མ་སྐྱབས་ཆང་རག་འཐུང་བ་དང་བསྟུན་ནས་བཟའ་འཁོན་བྱུང་བས། སྒྲོལ་མ་སྐྱབས་ཀྱིས་རང་གིས་ཆུང་མ་བསད་རྗེས་ཕུང་བོ་མེར་བསྲེགས་པ་རེད་ཅེས་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད། ཐེངས་འདིར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་བརྙན་དང་འབྲེལ་བར་བསྙད་ནས་བོད་མི་བཞི་འཇུ་བཟུང་བྱས་པའི་རྣམས་ཀྱི་ཞིབ་ཆའི་གནས་ཚུལ་ལག་སོན་བྱུང་རྒྱུ་ཁག་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆར་གནས་ཚུལ་ཉུང་ཤས་ཤིག་རེག་པ་ལྟར་ན། བན་ཁོ་དང་བསྟན་པ། རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་གསུམ་དང་། ཁོང་ཚོའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ནི་རྨ་ཆུ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ཝ་བན་ཞེས་པ་ནས་ཡིན་འདུག ཁོང་ཚོ་ནི་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་པར་དང་བརྙན་ཐུང་སོགས་ཕྱི་རུ་བཏང་བའི་ཉེས་འཛུགས་བྱས་ཏེ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་རེད་འདུག་ལ། ཡང་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་པའི་བརྙན་ཐུང་ནང་དུ་བུད་མེད་ཅིག་ཐེབས་ཡོད་ཅིང་ཁོང་མོས་༧གོང་ས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཞེས་པའི་སྨོན་ལམ་བཏོན་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་ཁོང་ཡང་འཇུ་བཟུང་བྱས་འདུག ཁོང་མོའི་མིང་ལ་ཚེ་འཛིན་ལྷ་མོ་ཟེར། ཡང་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱིས་མེར་བསྲེགས་མ་བཏང་སྔོན་ཙམ་ལ་ཁོང་གིས་ཨ་ཕ་ལ་་ཁ་པར་བཏང་ནས་༼ངས་ཁྱོད་གཉོར་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ་མ་སོང་། ང་ཐག་རིང་ཞིག་ལ་འགྲོ་གི་ཡིན། ངས་ཕུ་བོ་འབྲིང་བར་མངགས་བཞག་ཡོད་ཅེས་༽སྐད་ཆ་དེ་བཤད་མ་ཐག་ཕ་རྒན་གིས་ཕར་ཁ་པར་བཏང་ཡང་ཁ་པར་ཁ་མར་རྒྱབ་འདུག་པས་འགྲོ་མ་་སོང་ཞེས་དང་། ཁོང་ཚང་ལ་སྤུན་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། ཁོང་མཐའ་ཆུང་དེ་ཡིན་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་ས་གནས་དབང་ཡོད་མི་སྣས་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱིས་ནང་མིར་འདས་པོ་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་མ་སྤྲད་པར། དེ་བས་སྐུ་ཐལ་སྤྲད་འདུག་པས། མཚན་གྲགས་ཞེས་པའི་དགོན་པ་རུ་འདས་མཆོད་སྒྲུབ་མུས་སུ་ཡོད་འདུག བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལྟར་ན། འདས་མཆོད་ནི་ཉིན་ཞག་༤༩ནང་ཚུན་ཡིན་ལ། དེ་བས་བདུན་ཚིགས་དང་བོ་ནི་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ཤིག་ལ་བརྩི་ཡི་ཡོད། བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་གྱི་བུ་བཀྲ་ཤིས་དོན་འགྲུབ་ནི་མཚན་གྲགས་དགོན་པའི་གྲྭ་བ་རེད་འདུག
རྒྱ་ནག་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཟེར་བས། ཀྲེ་ནང་ནང་དུ་ཁྲིམས་བརྒལ་ཐོག་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དར་སྤེལ་བྱས་པར་བཀག་སྡོམ་དང་དམ་དྲག་བྱ་དགོས་པའི་བཀའ་རྒྱ་དྲིལ་བསྒྲགས་བཀྲམས་འདུག བཀའ་རྒྱའི་དོན་ཚན་ཁག་ཏུ། ཆོག་མཆན་མེད་པར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་གྲྭ་བས་ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་དུ་ཡོང་ནས་ཆོས་གསུང་པ། དབང་གནང་པ།སྤྱིན་ཚོགས་གནང་པ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་མི་ཆོག་པ་དང་། མ་ཟད། ཀྲེ་ཅན་ཞིང་ཆེན་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་དང་ནང་ཆོས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ས། ནང་བསྟན་སློབ་གཉེར་ཁང་སོགས་སུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་གྲྭ་བས་དཔེ་ཆ་དང་བཀའ་བསྟན་བཀའ་ཆོས་སོགས་འཆད་འཁྲིད་བྱེད་མི་ཆོག་ཅིང་། ཡང་གྲྭ་བ་སྒེར་བའི་ངོས་ནས་ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལུགས་བྱེད་སྒོ་རིགས་སྤེལ་མི་ཆོག་པ་སོགས། མདོར་ན། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཅི་རིགས་ཀྱི་འདུ་འཛོམས་བྱ་ཡུལ་དང་བྱ་འགུལ་ག་རེ་སྤེལ་ཞིང་སྲིད་གཞུང་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་དང་མི་དམངས་ཆོས་ལུགས་འཛུགས་སྒྲིག་རིམ་པ་ལ་ཁྲིམས་མཐུན་དེབ་སྐྱེལ་ཐོ་འགོད་བྱེད་དགོས་པས་མཚོན། ཡང་བཀའ་རྒྱ་དེས་ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་གྲྭ་བ་སྤྱི་སྒེར་ཡོངས་ནས་རྒྱ་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འདུལ་ཁྲིམས་དང་ཆོས་གཞུང་སོགས་ཁྱབ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེར་གནང་དགོས་པར་བསྐུལ་འདུག ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་སྤེལ་པའི་དོན་ཚན་དྲུག་ཅན་གྱིས་ཡིག་ཆ་དེས། ཞིང་ཆེན་དེའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་དང་། རྫོང་རིམ་པ། རི་བ་གྲུ་འཛིན་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ལ་བཀའ་རྒྱ་དེ་བསྒྲགས་ནས། རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱ་མི་འབོར་ཆེན་འདུ་སྡོད་བྱེད་སའི་ས་ཁུལ་དུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་དར་སྤེལ་དང་ཁྱབ་ཚད་ལ་དོགས་ཟོན་དང་བཀག་སྡོམ་བྱེད་མགོ་ཚུགས་འདུག བཀའ་རྒྱ་དེས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་བརྒྱུད་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དེ་ཉིད་ཁྲིམས་བརྒལ་ཆོས་ལུགས་ཤིག་ཏུ་རྩིས་མིན་གསལ་ཁ་བཏོན་མེད་ཀྱང་། དེའི་ནང་དུ་“ ཏང་གི་ཆོས་ལུགས་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་ལེན་ནན་ཏན་དགོས་པ་མ་ཟད། ནང་ཆོས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཤུགས་སྣོན་ ”ཞེས་དང་གསལ་ཡོད། སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༧ནང་། ཀྲེ་ཅང་གི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངོས་ནས་རྒྱ་མི་སྒེར་བ་ལ་ལྐོག་རྔན་སྤྲད་ནས་རྒྱ་མི་ནང་པ་ཆོས་བྱེད་པ་དང་ཡེ་ཤི་ཆོས་བྱེད་པའི་བར་ཕན་ཚུན་ཞེ་སྡང་དང་མི་དགའ་བའི་་ཟིང་འཁྲུག་སློང་ཐབས་བྱས་པ་མ་ཟད། སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ནང་བའི་གྲྭ་བ་གཏོང་ནས་ནང་བའི་ཆོས་གཞུང་དང་ཆོས་དཔེ་སོགས་མེ་བསྲེགས་གཏོང་དུ་བཅུག་པ་དེ་ནི།ཡེ་ཤི་ཆོས་ལུགས་པའི་སྟེང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་དམ་དྲག་གམ། ཡེ་ཤི་ཆོས་ལུགས་པའི་ལྷ་ཁང་བཤིག་པ་སོགས་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབྱེ་འབྱེད་མ་ཡིན་པར་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ཡིན་པ་བསྟན་ཐབས་བྱས་ཡོད། གཙོ་གནད་ནི། ཀྲེ་ཅང་དང་ཅང་སོའི་ཞིང་ཆེན་ནི་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཡིན་པ་བསྐྱར་བརྗོད་མི་དགོས་པར། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་འཆད་ཉན་སྤེལ་གསུམ་བྱས་སའི་ནང་སྙིང་ལྟ་བུའི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆེད་མཁས་པས་ཞིང་ཆེན་དེའི་གཉིས་ནང་གི་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་པའི་གྲངས་ཀ་ནི་ཞིང་ཆེན་གཞན་ཁག་གིས་གྲངས་ཀ་སྤྱི་སྡོམ་ལས་ཀྱང་མང་བས་གྲངས་བཤེར་མི་ཐུབ་པར་ཧ་ཅང་མང་ཚོད་ཡིན་པར་བཤད་ཡོད། རི་བོ་གྲུ་འཛིན་ནམ། ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཕོ་ཐོའུ་ཧྲན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་གནས་ཆེན་བཞིའི་ཡ་གྱལ་དང་། གཞན་གསུམ་ནི་ཧྲན་ཞི་རུ་ཡོད་པའི་ལྦུའུ་ཐེན་ནམ་རི་བ་རྩེ་ལྔ་དང་། ཟི་ཁྲོན་གྱི་རི་བོ་འགྱངས་ལྔ། ཨང་ཧྤུན་དུ་ཡོད་པའི་ཅོའི་ཧ་སོགས་ཡིན། ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ལྟར་ན། རི་བོ་གྲྭ་འཛིན་ནི་སྦྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་འདུལ་ཞིང་དང། བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་མཆོག་ནི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་རྣམ་སྤྲུལ་ཡིན་པར་གསལ་ཡོད། ཕྱི་ལོ་༡༩༢༥ལོར། ༧པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་བ་མཆོག་ཀྱང་རི་བོ་གྲུ་འཛིན་ལ་འཚམས་གཟིགས་ལ་ཕེབས་ཡོད། མདོར་ན་རྒྱ་ནག་གི་རི་བོ་གྲུ་འཛིན་དང་རི་བ་རྩེ་ལྔ་སོགས་ཀྱི་ནང་བ་སངས་རྒྱས་པའི་རྗེས་འབྲངས་སྟོང་ཕྲག་མང་བོས་ཆོས་ལུགས་འཆད་སྤེལ་བྱེད་སའི་ས་གནས་གལ་ཆེན་ཞིག་དང་། ༧གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་མཆོག་གིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་གནས་མཇལ་གནང་འདོད་ཡོད་པའི་འདུན་པ་བསྟན་ཡོད།
དེ་རིང་ནི་ ༡༩༤༨ ལོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ <<ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་>> སྤེལ་ནས་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༦༨ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཉིན་མོ་ཡིན། ང་ཚོ་ནི་སའི་གོ་ལའི་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་གི་མི་ཡིན་པ་བཞིན། ང་ཚོ་སྐྱེས་པ་ནས་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་ཐོག མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་འགྲོ་འོང་རང་དབང་དང་། བསམ་བློའི་རང་དབང་། སྒེར་གཉེར་རང་དབང་། ཆོས་ལུགས་རང་དབང་། འདུ་འཛོམས་རང་དང་འཚོ་གནས་རང་དབང་བཅས་ཁག་ཐེག་གཏན་འབེབ་བྱས་ཡོད།
འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་སྦྱོར་གསལ་གཞིགས་ན། ཀན་སུའི་ཞིང་ཆེན་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྨ་ཆུ་རྫོང་ཐོག་གི་སྔོ་ཚལ་བཙོང་སའི་ཁྲོམ་ར་ཞིག་ནས་དགུང་ལོ་༣༣སོན་པའི་བོད་མི་ཞིག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་པོ་སྲིད་ཇུས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་ནས་གྲོངས་འདུག ཁོང་གི་རང་ལུས་མེ་བསྲེགས་གནང་ས་དེ་ནི་དེ་སྔོན་དགུང་ལོ་༡༩ཡིན་པའི་ཚེ་རིང་སྐྱིད་ཀྱིས་རང་ལུས་མེ་སྲེག་གནང་སའི་ས་གནས་དེ་ག་རང་རེད་འདུག་ལ། ཁོང་གི་སྔོ་ཚལ་བཙོང་སའི་འགྲམ་དུ་ཡོད་པའི་གཙང་སྤྱོད་ཅིག་གི་ནང་དུ་སོང་ནས་ས་སྣུམ་ལུས་སྟེང་དུ་བྱུག་རྗེས་ཕྱི་རུ་ཐོན་པ་དང་། རང་ལུས་མེ་རུ་སྒྲོན་ནས་དེ་མུར་ལམ་འགྲམ་དུ་གོམ་པ་མི་ཉུང་བ་ཙམ་སྤོས་རྗེས་སར་བསྐྱལ་ཡོད་འདུག གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་བརྗོད་གསལ་ལྟར་ན། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཁོང་གི་མཚན་ལ་བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་ཟེར་ཅིང་། ཁོང་གི་ཕ་དང་ཚེ་རིང་སྐྱིད་ཀྱི་ཨ་ཕ་ཁོང་གཉིས་གཉེན་ཚན་རེད་འདུག་ཟེར། རྒྱལ་གཅེས་པ་ཁོང་གིས་༼༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོ་ནས་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་བོད་དུ་ལོག་ཕེབས་འཇུག་དགོས་༽ཞེས་འབོད་ཚིག་བསྒྲགས་ཡོད་འདུག བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་རང་ལུས་མེ་སྲེག་གིས་དེ་མུར་སྐུ་གྲོངས་འདུག་ལ། ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་ས་གནས་དེའི་བདེ་འཇགས་ཉེན་རྟོག་པས་བཙན་ཁྱེར་ཡོད་འདུག་པས་ནང་མི་གཉེན་ཚན་དག་ཉེན་རྟོག་ཁང་དུ་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་ཚུར་སྤྲོད་དགོས་པའི་རེ་བསྐུལ་ཞུས་ཀྱང་ཉན་འཇོག་བྱས་མི་འདུག བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་ནི་རྨ་ཆུ་རྫོང་གི་ཁྲོ་ཁོ་སྨད་མ་ཞང་གི་སེང་མོ་རིན་ཆེན་བྲག་ཐོ་རུ་ཆེན་གྱི་རྟེའུ་ཤུལ་རུ་སྐོར་ནས་རེད་འདུག ཁོང་གི་ཕའི་མིང་རྟམ་བྷེ་དང་ཨ་མ་འདས་པོའི་མིང་ལ་སྒྲོལ་དཀར་རེད་འདུག ཁོང་ནི་བོད་ཁུལ་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ནས་རང་ལུས་མེ་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཨང་༡༤༦པ་དེ་རེད་འདུག
རྒྱ་ནག་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་གྱི་བོད་ས་བཅད་བགོས་ལྟར་ན་ད་ལྟའི་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ཨ་མདོ་རྔ་བ་ཁུལ་རྔ་བ་རྫོང་ཀིརྟི་དགོན་པ་ནས་ཡིན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་བསོད་ནམས་ལ་ལོ་༦ཡི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་དེ་མེན་ཡྰང་བཙོན་ཁང་དུ་བཅུག་ཡོད་འདུག འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་ཁུངས་ལྡན་གཏོང་འབྱོང་བྱུང་བར་བཞུགས་ན། ༢༠༡༦ཟླ་༡༡ཚེས་༩ཉིན་རྔ་བ་ཁྲོ་ཆུ་རྫོང་གི་ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནས་དགུང་ལོ་ ༢༣ ཡིན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་བསོད་ནམས་ལ་ལོ་༦ཡི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་དེ་ད་ལྟ་ཁྲིན་ཏོའི་མེན་ཡྰང་བཙོན་ཁང་ལ་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་འདུག དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་བསོད་ནམས་སྔར་ལོ་༢༠༡༥ཟླ་༩ཚེས་༡༡ཉིན་རྔ་བ་རྫོང་མཁར་ནས་ཉེན་རྟོག་པས་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པ་ནས་ཉེ་ཆར་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་བརྡ་ལན་བྱས་པའི་བར། ལོ་གཅིག་དང་ཟླ་ངོ་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་སོང་ནས། ནང་མིའི་ངོས་ནས་དགེ་འདུན་པ་ཁོང་གང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་མེད་དང་ཁྲིམས་ར་འཚོགས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་མ་བྱུང་བར་ལྷག་འདུག གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་ལྟར་ན། དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་བསོད་ནམས་ཀྱིས་དྲ་ལམ་དུ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་པར་དང་ཡི་གེ་བསྐུར་བ་དང་། གནས་ཚུལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་འོག་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱས་ཀྱི་ཡོད་འདུག རྒྱ་གཞུང་གི་<<ཉེས་དོན་ཞུ་གཏུགས་བཅའ་ཁྲིམས་>>ཀྱི་དོན་ཚན་༡༦༥ལྟར་ན། དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་པ་གང་ཞིག་བཀག་ཉར་དུས་ཡུན་ཉིན་ ༡༤ དང་། དངོས་སུ་འཛིན་བཟུང་དང་མྱུལ་ཞིབ་ཀྱི་དུས་ཡུན་ཟླ་ ༢ ཡིན།(དོན་ཚན་ ༡༥༤ པ།) ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཁྲིམས་བཤེར་ཐག་གཅོད་རིམ་པ་དང་པོའི་དུས་ཡུན་ཟླ་ ༢ ནང་ཡིན། (དོན་ཚན་ ༢༠༢ པ།) དེ་ལྟར་དམིགས་བསལ་གྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་རིགས་ཕུད། སྤྱིར་བཏང་ཁྱོན་བསྡོམས་དུས་ཡུན་ཟླ་ ༥ དང་ཕྱེད་ཀའི་ནང་ཐོག་གཅོད་གྲུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང། དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་བསོད་ནམས་སྔར་ལོ་བཙན་ཁྲིད་བཀག་ཉར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ལོ་གཅིག་ལ་དང་ཟླ་བ་གཉིས་རིང་ལ་ནང་མི་ལ་འབྲེལ་ལམ་གང་ཡང་བྱུང་དུ་མ་བཅུག་པར་གར་སོང་ཆ་མེད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འོག་བཞག་པའི་ཐད་ལ། འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཐོག རྒྱ་གཞུང་གིས་དུས་རྒྱུན་གར་སོང་ཆ་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་བཙོན་པར་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་དྲག་རྡུང་དང་རྡུང་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པས། འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ངོས་ནས། དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཟིགས་གཞི་གནས་བབ་ཅི་ལྟར་གྱུར་མིན་ཐད་ལ་དོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དགེ་འདུན་པ་ཁོང་དང་ནང་མི་གང་མྱུར་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་གནས་སྟངས་གསལ་ཁ་བཏོན་དགོས་པའི་འབོད་བསྐུལ་ཞུ་ཡི་ཡོད། ཁོང་ནི་རྔ་བ་རྫོང་རོང་མཁར་སར་ཡུལ་ཚོའི་རུ་ཆེན་གཉིས་པའི་ཕ་སྐལ་བཟང་དང་། མ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ཀྱི་བུ་ཡིན་ཞིང་། མིང་སྲིང་བཞིའི་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་། ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པར་གྲྭ་པ་བྱས་ཡོད་འདུག
ཨ་མདོ་རེབ་གོང་རྫོང་མདོ་བ་གྲོང་རྡལ་ཡོ་ལག་སྡེ་བའི་སྡེ་དཔོན་ཡིན་ཞིང་ད་ལྟ་དགུང་ལོ་༦༠བརྒལ་བའི་ཨ་ཁུ་རྒྱ་སྟག་ཞེས་པར་ཁྲིམས་ཐག་དུས་ཡུན་ལོ་༤ཚང་ནས་ཉེན་རྟོག་པས་ཚུར་ཁྱིམ་དུ་བསྐྱལ་འདུག ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁོང་གི་ནང་མི་ལ་རྒྱ་སྟག་གློད་གྲོལ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་གཏོང་མི་ཆོག་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་འདུག་ཐོག གལ་སྲིད་གཏོང་ཚེ་ཉེས་ཆད་གཅོད་ངེས་ཞེས་ཉེན་བརྡའང་གཏོང་བ་བཞིན། ནང་མི་ངོས་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་གནས་ཚུལ་དེ་གསང་རྒྱ་བྱེད་བཞིན་འདུག་ཅེས་ས་གནས་ནས་མི་ཞིག་གིས་གསུང་བྱུང་། ༢༠༡༢ལོར་རེབ་གོང་མི་མང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་ལ་བསྟུན་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་འབོར་ཆེན་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་དེའི་ཐད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རག་པ་དང་མ་རག་པ་ཅི་རིགས་སུ་ཡོད་གྲས་སུ་ཨ་ཁུ་རྒྱ་སྟག་ནི་སྐབས་དེར་བཀག་ཉར་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༢ཟླ་༡༡་ཚེས་༩ཉིན། རེབ་གོང་གི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ངོས་ནས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བསྟུད་མར་བྱུང་བའི་དོན་རྐྱེན་ལ་ཚ་རྡུང་དང་བཙན་ཤེད་བྱས་པའི་ཐད་ལ། ཁུལ་དེའི་སློབ་ཕྲུག་སྟོང་ཕྲག་མང་བོ་ལྡེབ་གཅིག་ཡར་ལངས་ཀྱི་ཞི་བའི་ངོརྒོལ་དང་སྐད་འབོད་བྱས་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་༢༠༡༢ཟླ་༡༡ཚེས་༨ཉིན། མདོ་བ་ཞང་གི་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མའི་ངོས་ནས་སློབ་གྲྭའི་ཐོག་ཁང་སྟེང་ཡོད་པའི་རྒྱ་མིའི་རྒྱ་དར་དང་ཞང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བཙུགས་པའི་རྒྱ་མིའི་རྒྱ་དར་མར་ཕབ་པ་དང་། ཡང་༢༠༡༢ལོ་གཅིག་པུར་བོད་ཁུལ་དུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་གྲངས་འབོར་༨༠ བྱུང་བ་སོགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱིས་མི་བསད་པའི་ལོ་ཐོ་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཨ་ཁུ་རྒྱ་སྟག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་ཐད་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གཉེར་གསར་ཁང་ཁག་ནས་གནས་ཚུལ་བཏོན་པའི་ནང་དུ། ཁོང་གིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་གྱི་ནང་མིར་འཚམས་གཟིགས་དང་སེམས་གསོ་བྱས་པ་སོགས་ཁ་བྲལ་ལ་ངན་སྐུལ་བྱས་འདུག་ཅེས་ཉེས་པར་བསྒྲགས་འདུག་ལ། ཡང་རྨ་ལྷོ་འབྲོང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་ཁོང་གིས་ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་༡༡་ཡས་མས་ནས་”བོད་རང་བཙན་དང་འབྲེལ་བའི་བསམ་བློ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་འདུག་”ཅེས་ཁྲིམས་ཆད་བཏང་འདུག ཡང་གཞུང་གཉེར་གསར་ཁང་བརྒྱུད་ལམ་ནས། རྒྱ་སྟག་ལ་ཁྲིམས་བཤེར་བྱས་པའི་སྐབས་སུ། རྒྱ་སྟག་གི་གཉེན་ཉེ་ཚུད་པའི་བོད་མི་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཁྲིམས་རར་ཟུར་ཉན་དུ་ཡོང་འདུག་ཅེས་སྐབས་དེར་བཤད་ཡོད། དེ་ནི་དུས་རྒྱུན་བོད་མི་གང་མང་གང་བྱུང་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་དང་། སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད། ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཁེ་དབང་གང་མང་མེད་པར་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་གནས་བབ་དེ་དང་ལྡོག་ནས། རྒྱ་སྟག་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད་མདོག་བསྟན་ཡོད།
རྒྱ་ནག་དབང་གྱུར་གྲལ་རིམ་གྱི་བོད་ས་བཅད་བགོས་ལྟར་ན། ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་བ་ཁུལ་རྔ་བ་རྫོང་ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་བཅུ་སྔར་ལོའི་གྱ་སྟོན་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་གྱི་ད་ལྟ་དངོས་སུ་ཁྲིམས་ཐག་དུས་ཡུན་ལོ་༦ནས་༡༤་བར་མ་འདྲ་བ་བཅད་ཡོད་འདུག འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་འབྱོར་གསལ་ལྟར་ན། ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་བོད་མིའི་ཁྲོད་དུ། དགེ་འདུན་པ་བཞི་དང་། གྲྭ་ཟུར་གཉིས། བུད་མེད་གཉིས། སྐྱེས་པ་གཉིས་བཅས་ལ་འབར་ཁམས་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཞེས་པ་ནས་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག ཁོང་ཚོ་ད་ལྟའི་བར་གསང་བའི་ངང་བཀག་ཉར་གྱིས་ནང་མི་གཉེན་ཉེ་ལ་འབྲེལ་བ་བྱུང་མི་འདུག་ཅིང་། ནང་མི་རྣམས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཁོང་ཚོའི་གང་དུ་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཡོད་མེད་དང་ཅི་ཕྱིར་བཟུང་མིན་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་མ་ཤེས་པར་ཟླ་བ་མང་བོར་ལྷག་འདུག བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཆོག་༢༠༡༤ཟླ་༦ཚེས་༢༡ཉིན་(ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩིས་སྟངས་ལྟར་ནཟླ་༧ཚེས་༦)ཉིན་དགུང་གྲངས་༨༠སོན་པ་དང་། བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་དང་ལྷག་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་གང་མང་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགུང་གྲངས་༨༠ཡི་གྱ་སྟོན་གྱི་དགའ་སྟོན་སྲུང་རྩིས་ཤུགས་ཆེར་བྱས་ཡོད། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་ན། དགུང་ལོ་༨༠སོན་པ་ནི་མི་གཅིག་གི་མི་ཚེ་ནང་གི་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་ལོ་ཚིགས་ཤིག་དང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དགའ་སྟོན་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་ཡིན། གོང་དུ་མི་གྲངས་༡༠ཁྲོད་༦ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་འཇུ་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་རེད་འདུག་པ་འདི་ཡིས། རྒྱ་གཞུང་གིས་དུས་རྒྱུན་བོད་མིའི་སྟེང་བཙད་ཤེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཁ་ཉན་ཚིག་བརྩི་དང་བློ་གཏད་འགྱུར་མེད་ཡོང་ཐབས་ལ་ཤུགས་སྣོན་ཅི་ཙམ་བྱས་ཀྱང་། ཡོང་ཐབས་མེད་པའི་སྲིད་ཇུས་དང་ཕམ་ཉེས་བྱུང་བ་བྱེད་ཐབས་ཞིག་ཡིན་པ་མཚོན་ཐོག ཡང་ཁོང་ཚོར་སླར་ཡང་ཁྲིམས་ཐག་ལྕི་མོ་བཅད་པ་འདི་ཡིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་མུ་མཐུད་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་འདུན་མེད་པར་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་བསྟན་ཡོད། འབྲུག་སྒྲ། དགུང་ལོ་༥༠ཡིན་པ་ལོ་༡༤ བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་ཁོང་གིས་གོང་ས་མཆོག་གི་གྱ་སྟོན་སྐབས་ཨ་མདོ་རྔ་བར་མི་མང་གི་སྤྲོ་སྐྱིད་སོགས་གོ་སྒྲིག་བྱས་པའི་དོགས་གཞིའི་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་རེད་འདུག ཁོང་ནི་ལོ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཟླ་༡༡ ཟླ་མཇུག་ཙམ་གྱི་མཚན་མོ་ཞིག་ལ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་ནང་གི་གྲྭ་ཤག་ནས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཤིང་། དེ་སྔ་༢༠༠༨ ལོར་ཁོང་འཛིན་བཟུང་གིས་ལོ་༡ དང་ཟླ་བ་༤ ལ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ཁོང་ནི་རྔ་བ་རྫོང་སོ་རུ་མ་ནས་རེད་འདུག བོན་ཁོ་སྐྱིད། རང་ལོ་༤༨ ཡིན་པ་ཁོང་མོར་ལོ་༧ གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་འདུག་ལ། ཁོང་མོ་སྔར་ལོ་༢༠༡༥་ཟླ་༡༡ ཚེས་༢༠ཡས་མས་ཤིག་ལ་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་འདུག་ལ། ཁོང་གིས་ཀྱང༸གོང་ས་མཆོག་གི་གྱ་སྟོན་སྐབས་ཨ་མདོ་རྔ་བར་མི་མང་གི་སྤྲོ་སྐྱིད་སོགས་གོ་སྒྲིག་བྱས་པའི་དོགས་གཞིའི་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་རེད་འདུག་ཁོང་མོ་དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ དང་༢༠༡༢ ལོ་སོ་སོར་འཛིན་བཟུང་གིས་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་རེ་བཀག་ཉར་བྱས་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་གཉེན་ཉེ་ཐབས་ཤེས་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ་གློད་གྲོལ་ཐུབ་ཙམ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། རྒྱུན་དུ་ལྟ་སྲུང་འོག་གནས་དགོས་གྱུར་ཡོད། ཁོང་མོ་ནི་རྔ་བ་རྫོང་ལྷ་སྡེ་འགབ་མ་ནས་ཡིན་ཞིང་ཕ་མིང་ལ་ཡར་འཕེལ་ཡིན་འདུག ཡང་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་གྲྭ་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ། རང་ལོ་༤༤ ཡིན་པ་ཁོང་ལ་ལོ་༡༣ གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་འདུག ཁོང་ནི་ལོ་སྔར་༢༠༡༥ཟླ་༡༢ཡས་མས་ཙམ་ལ་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཤིང་། ཁོང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གྱ་སྟོན་སྐབས་སྐད་འཕྲིན་ནང་ ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཞབས་བརྟན་བསྒྲུབས་ཐོ་ལེན་སའི་ཚོགས་པ་བཙུགས་པའི་དོགས་གཞིའི་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་འདུག ཁོང་དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ ལོར་འཛིན་བཟུང་གིས་ལོ་༣ གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ནའང་། བཙོན་ཁང་ནང་དུ་ནད་མནར་དྲག་པོས་རང་མགོ་མི་ཐོན་པར་གྱུར་པས་ལོ་དུས་མ་ཚང་གོང་གློད་གྲོལ་བྱས་འདུག་ལ། ནང་མི་དང་འབྲེལ་ཡོད་སོགས་ཀྱིས་འགྲོ་གྲོན་བཏང་སྟེ་ཡུན་རིང་སྨན་བཅོས་བྱས་མཐར་ཅུང་ཙམ་དྲག་བསྐྱེད་བྱུང་ཡོད་འདུག ཁོང་ཆུང་དུས་ནས་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་པར་ཆོས་ཞུགས་ཀྱིས་བསྡུས་རྟགས་ནས་བཟུང་སྟེ་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔ་ལ་སློབ་གཉེར་མཐར་ཕྱིན་པ་གནང་ནས་དགེ་བཤེས་གྲྭ་སྐོར་བྱེད་ལ་ཉེ་བར་ཡོད་འདུག ཁོང་གི་ཕ་ཡུལ་ནི་རྔ་པ་རྫོང་ཕྱུགས་ལས་འགབ་མའི་ཡིན་པ་དང་། ཕ་མིང་ལ་ཐོས་ལི་རེད་འདུག རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་གྲྭ་བློ་བཟང་དགེ་འཕེལ། རང་ལོ་༢༩ ཡིན་པ་ཁོང་ལ་ལོ་༡༢ ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་འདུག་ལ། ཁོང་ནི་༢༠༡༥ལོའི་ཟླ་༡༡ ཚེས་༣༠ མཚན་མོ་དགོན་པའི་ནང་གི་གྲྭ་ཤག་ནས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཁོང་དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ ཟླ་༥…
དེ་སྔ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མཁན་ཞིག་གི་སྐུ་ཕུང་རླངས་འཁོར་ནང་་བཅུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས། རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་བསད་པའི་ནག་ཉེས་བཙུགས་ནས་ལོ་གསུམ་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་སྒྲོལ་མ་མཚོ་དང་དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་གཉིས་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༤ཉིན་ཁྲིམས་ཐག་དུས་ཡུན་ཚང་ནས་གློད་གྲོལ་བཏང་འདུག འདིའང་ད་ལྟ་ཨོ་སི་ཀྲོ་ལེ་ཡར་བཞུགས་པའི་སྒྲོལ་མ་མཚོའི་ཕུ་བོ་རྨེའུ་དཀོན་རྒྱམ་ལགས་ཀྱིས་འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་གཏོང་འབྱོར་ལྟར་ན། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༤ ཉིན་གྱི་མཚན་མོའི་ཆུ་ཚོད་༩ཡས་མས་སུ་རྔ་བ་རྫོང་རྨེའུ་རུ་མའི་རུ་ཆེན་གསུམ་པའི་དགེ་རིག་ཚང་གི་སྒྲོལ་མ་མཚོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ་གསུམ་ལ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་བཙོན་དུས་ཚང་ནས་རང་ཁྱིམ་དུ་བསྐྱལ་འདུག སྐབས་དེར་སྒྲོལ་མ་མཚོ་ལ་གཉེན་ཉེ་དང་ཡུལ་མི། བོད་མི་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་གིས་ཁ་བཏགས་གཡོགས་ནས་ཕེབས་བསུ་བྱས་འདུག ཡང་རྨེའུ་དཀོན་རྒྱམ་གྱིས་” དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་ཀྱང་ཉིན་མ་དེ་ག་རང་ལ་གློད་འདུག་ལ། ཕལ་ཆེར་སྒྲོལ་མ་མཚོ་དངོས་སུ་མ་གློད་གྲོལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་ཁ་ཤས་ཤིག་གི་སྔོན་དེར་ཡིན་འདུག”ཅེས་བཤད་བྱུང་། འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དེ་སྔ་གནས་ཚུལ་འདོན་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་གསོད་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་༣ ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་ཅིང་ད་ལྟ་དགུང་ལོ་༣༠ བོད་རིགས་བུད་མེད་སྒྲོལ་མ་མཚོ་ནི། རྔ་བ་རྫོང་རྨེའུ་རུ་མའི་རུ་ཆེན་གསུམ་པའི་དགེ་རིག་ཚང་གི་ཡིན་པ་དང་། ༢༠༡༣ཟླ་༡༢ཚེས་༣ཉིན་རྨེའུ་རུ་མའི་བོད་མི་དཀོན་མཆོག་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་འདས་གྲོངས་སྐབས། ཁོ་མོས་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་རླངས་འཁོར་ནང་འཇོག་རོགས་བྱས་པར་བརྟེན་ནས། རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་གསོད་ཀྱི་ཉེས་མིང་བཀལ་ཏེ་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག་དང། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣ ཉིན་གྱི་བོད་ནང་གི་ཆུ་ཚོད་ ༩ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག རྔ་བ་རྫོང་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་ཁྲིམས་ར་འཚོགས་ཏེ་མི་བསད་ཀྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་སྒྲོལ་མ་མཚོར་ལོ་ ༣ ཡི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ནས་། རྒྱ་ནག་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་གྱི་བོད་ས་བཅད་བགོས་ལྟར་ན། སི་ཁྲོན་མེ་ཡན་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་བཅུག་ཡོད་འདུག གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུབ་པས་བཤད་གསལ་ལ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་ ༡༢ ནང་ལ་ཁྲིམས་ཁང་ནས་ཡི་གེ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཁྱིམ་བདག་ཚོར་འབྱོར་ནས་སྒྲོལ་མ་མཚོར་ཛ་དྲག་གི་གཤག་བཅོས་གཏོང་དགོས་སྐོར་བྲིས་ཤིང་ཁྱིམ་བདག་ཚོའི་མིང་རྟགས་འགོད་ཚུལ་བཙན་བཀའ་གཏོང་སྐབས། ཁྱིམ་བདག་ཚོས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་ཁ་པར་བཏང་སྟེ་སྒྲོལ་མ་མཚོ་ལ་དངོས་སུ་ཐུག་བཅུག་ན་སྒྲོལ་མ་མཚོའི་གནས་བབ་གང་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་བས། དངོས་སུ་ཐུག་འཇུག་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་ཀྱང་ཐུག་བཅུག་མི་འདུག སྐབས་དེའི་གཡས་གཡོན་ཞིག་ལ། སྒྲོལ་མ་མཚོས་ཁྲིམས་ཁང་བརྒྱུད་ཁྱིམ་བདག་ཚོར་སྐར་མ་ལྔའི་རིང་ཁ་པར་བཏང་སྟེ་”བཙོན་སྲུང་བ་ཚོས་ང་ལ་ན་ཚ་ཞིག་ཡོད་པས་བཙན་གྱིས་གཤག་བཅོས་གཏོང་དགོས་པའི་བཙན་སྐུལ་ཡང་ཡང་བྱས་རུང་། ངའི་ངོས་ནས་ཁས་ལེན་རྩ་བ་ནས་བྱས་མེད། ཁྱོད་ཚོས་ཀྱང་ཁས་ལེན་རྩ་བ་ནས་མ་བྱེད་”ཅེས་བརྗོད་ཡོད་འདུག གློད་གྲོལ་བྱུང་བའི་སྒྲོལ་མ་མཚོའི་ད་ལྟའི་གཟུགས་གཞིའི་གནས་སྟངས་ཐད་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུབ་པས་གསུང་གསལ་ལྟར་ན། ཁོང་མོའི་མགོ་ཡུ་འཁོར་བ། གཉིད་མི་ཡོང་བ། གཟུགས་པོ་སྐྱོ་བོ་ཆགས་པ་མ་ཟད། དེ་སྔ་རྩེ་དགོད་ལ་དགའ་བའི་ཁོང་མོའི་གཤིས་ཀ་འགྱུར་ནས་སྙིང་ཁམས་མི་བདེ་བའང་ཆགས་འདུག་ཐོག ཁོང་མོས་”བཙོན་ཁང་གིས་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་སྤྱོད་དང་སྡུག་སྦྱོང་གིས་ང་སྨྱོན་གྲབས་བྱས་སོང་་”ཅེས་བཤད་འདུག ཁོང་མོའི་ད་ལྟའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐད་ལ་ནང་མི་ངོས་ནས་སེམས་ཁྲལ་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད་འདུག སྒྲོལ་མ་མཚོ་ནི། རྔ་བ་རྫོང་རྨེའུ་རུ་མའི་དགེ་ཚང་གི་ཡིན་ཞིང་། ཕ་དགེ་རིག་དང་མ་དོན་ཁོ་གཉིས་ཡིན་འདུག ཁོང་མོ་ལ་ལོ་ ༡༤ ཅན་གྱི་བུ་མོ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒྲོལ་མ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་འདུག འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དེ་སྔ་གནས་ཚུལ་བཏོན་པའི་ནང་དུ། རྒྱ་གཞུང་གིས་དཀོན་མཆོག་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བ་དེར་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་རྨེའུ་རུ་མའི་ཡུལ་མི་ ༢༠ ལྷག་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མི་ཁག་ཅིག་ཉིན་བཅུ་གྲངས་འགའ་ཤས་རིང་བཀག་ཉར་གཅར་རྡུང་བྱས་མཐར་རིམ་པར་གློད་ཡོད་ཀྱང་། དེའི་ཁྲོད་ནས་སྒྲོལ་མ་མཚོ་དང་དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས། དགེ་འདུན་འཕེལ་རྒྱས། གྲྭ་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ། གྲྭ་བསྟན་པ་བཅས་མི་ ༡༠ ལ་ནག་ཉེས་ལྕི་མོ་བཀལ་ཏེ་ཟླ་༡༡་བཀག་ཉར་བྱས་མཐར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣ ཉིན་གྱི་བོད་ནང་གི་ཆུ་ཚོད་ ༩ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག རྔ་བ་རྫོང་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་ཁྲིམས་ར་འཚོགས་ཏེ་མི་བསད་ཀྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག སྒྲོལ་མ་མཚོར་ལོ་ ༣ དང་། དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་ལ་ལོ་ ༣ ། དགེ་འདུན་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ལོ་ ༢ བཅས་ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་བཅད་ཡོད་འདུག་པ་བཞིན། དངོས་སུ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་དགེ་འདུན་འཕེལ་རྒྱས་གློད་གྲོལ་བྱུང་ཡོད་མེད་གསལ་བོ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་མེད། དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་ནི་རྔ་བ་རྫོང་རྨེའུ་རུ་མ་ཡུལ་ཚོའི་རུ་ཆེན་གཉིས་པའི་གོ་ཚེ་གི་ཡིན་པ་དང་། དགེ་འདུན་འཕེལ་རྒྱས་ནི་རྔ་བ་རྫོང་རྨེའུ་རུ་མ་ཡུལ་ཚོའི་རུ་ཆེན་བཞི་བའི་མར་ལི་ཚང་གི་རེད་འདུག
བཙན་བྱོལ་གྱི་རྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་གསལ་ལྟར་ན། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༣ཟླ་༣ཚེས་༢༤་ཉིན་འཛམ་ཐང་ནས་རང་ལོ་༣༠ཡིན་པའི་སྐལ་སྐྱིད་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བ་དང་བསྟུན། རྒྱ་གཞུང་གིས་སྐལ་སྐྱིད་དང་འབྲེལ་བར་བསྙད་ནས། རྒྱ་གཞུང་གིས་སྐལ་སྐྱིད་ཀྱི་གཉེན་ཉེ་ཆོས་འཛིན་ཞེས་པའི་བོད་མི་ཞིག་འཇུ་བཟུང་བཀག་ཉར་དང་། ཟི་ཁྲོན་མེན་ཡེང་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་གིས། ཁྲིམས་ཆད་ལོ་༣བྱས་ནས་ཟླ་འདིའི་ཚེས་༢༧ཉིན་གློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད་འདུག འབྲེལ་བ་ཡོད་རབས་ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་བྱས་པ་འདི་ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་མ་ལུས་པ་ཁྲིམས་འགལ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་པ་མཚོན་པ་མ་ཟད། འབྲེལ་བ་ཡོད་མཁན་ཚང་མ་ལ་༼བསམ་བཞིན་མི་གསོད་པའི་ནག་ཉེས་དང་བརྒྱུད་སྐུལ་བསླུ་བྲིད་བྱས་ནས་མི་བསད་པའི་ནག་ཉེས་༽ ཞེས་ཉེས་འགལ་ཞིག་ཏུ་དྲངས་ཀྱི་ཡོད་པ་བསྟན་ཡོད། དེ་བས་འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་མིང་གཞུང་ཐོ་འགོད་སྡེ་ཚན་གྱིས། བོད་ནང་དུ་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ནས་ད་ལྟའི་བར་(༢༠༡༦།༩།༣༠)རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་༡༤༥དང་། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ལ་ངན་སྐུལ་དང་། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་བསྒྲགས་བྱས་སོང་སོགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་མ་ཉེས་ཁ་གཡོག་འོག བོད་མི་༨༧་ལྷག་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་བྱས་ཡོད་པ་ཐོ་བཀོད་བྱས་འདུག དེ་ནི་འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་བོད་ནང་དུ་གོང་འཁོད་ལག་སོན་བྱུང་པའི་གྲངས་ཀ་ཙམ་ལས། འདི་ལས་མང་བ་ཞིག་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་མཁོ་སྤྲོད་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་ཡོད་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གི་<<ཉེས་ཁྲིམས་>>གྱི་དོན་ཚན་༢༣༢ནང་དུ། གང་ཟག་སུ་ཞིག་ཕ་རོལ་བོ་ཤི་རྨས་གང་བྱུང་གི་གནས་ཚུལ་ལྷག་པ་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་ཚེ། དེ་ལ་བསམ་བཞིན་མི་བསད་པའི་ནག་ཉེས་དང་ཀུན་སློང་ཡོད་བཞིན་དུ་ངན་སྐུལ་དང་བརྒྱུད་སྐུལ་ཞེས། ཁྲིམས་ཆད་དུས་ཡུན་ཀྱི་དུས་བཀག་ནི། སྲོག་ཐོག་ཁྲིམས་ཆད་དང་ཚེ་བཙོན། ཡང་ན་ལོ་བཅུ། ཉུང་ཤོས་ལོ་གསུམ་གཅོད་ངེས་ཞེས་གསལ་ཡོད་པ་བཞིན། གོང་འཁོད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་འབྲེལ་བར་བསྙད་ནས་ཁྲིམས་ཆད་ཁུར་བའི་བོད་མི་༨༧ཁྲོད། སྲོག་ཐོག་ཁྲིམས་གཅོད་བྱུང་བ་༡་དང་། ཉུང་ཤོས་བདུན་ཕྲག་༣དང་ཉིན་༥བཀག་ཉར་བྱས་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པས། འདས་པོ་སྐལ་སྐྱིད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་བསྙད་པའི་ཆོས་འཛིན་ལགས། སྐལ་སྐྱིད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་གནད་དོན་གང་ཐད་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་རབས་ཀྱི་མ་ཉེས་ཁ་གཡོག་གང་བྱས་ཁག་ད་ལྟའི་བར་ཤེས་རྟོགས་མ་བྱུང་རུང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་འཛིན་བཞིན་གྱི་འབྲེལ་བར་བསྙད་ནས་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་ལོ་༣བྱས་པའི་བོད་མི་ད་ལྟའི་བར་༡༣ བྱུང་ཡོད། འདི་ཟླ་༩ཚེས་༢༧ཉིན། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་འཛིན་གློད་གྲོལ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ནང་མི་གཉེན་ཉེ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་འཕྲལ། ནང་མི་རྣམས་ཟི་ཁྲོན་མེན་ཡེང་བཙོན་ཁང་དུ་ཆོས་འཛིན་སྣེ་ལེན་བསུ་མར་བཅར་ཡང་།…
རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སུ་ཚད་མཐོའི་གནོད་སྐྱོན་ཅན་གྱི་གྲོང་ཚོར་ལྟ་རྟོག་རུ་ཁག་སྐོར་དྲུག་པ་དེ་ཉིད་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། ལས་རིམ་དེར་ལོ་རེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་ཏང་ཡོན་མི་སྣ་སྟོང་ཕྲག་མང་བོ་བོད་ཁུལ་གྱི་གྲོང་ཚོ་དང་། དགོན་སྡེ། དུད་སྤྲེལ་གྲོང་རྡལ་ཁག་བཅས་ལ་གཏོང་ནས་ཡུལ་མིར་ལྟ་རྟོག་དང་དོ་དམ་བྱ་རྒྱུ་མཚོན། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་གོ་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བའི་སྒོ་ནས། རྒྱ་གཞུང་གི་དམར་པོའི་ལྟ་བ་བོད་དུ་ཤུགས་རྐྱེན་ཇེ་ཆེར་ཇེ་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་རེད་འདུག རྒྱ་གཞུང་གི་གཞུང་འབྲེལ་དྲ་ཚིགས་ཤིག་གིས་ཉེ་ལམ་གནས་ཚུལ་བཏོན་གསལ་ལྟར་ན། ལོ་འདིའི་ཟླ་༡༡ཚེས་༢༥ཉིན། ལྷ་ས་རུ་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་རུ་ཁག་སྐོར་དྲུག་པའི་འདེམས་གཏོང་གསལ་བསྒྲགས་དང་སྐབས་ལྔ་བའི་ལས་དོན་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་ཐོན་ཅན་ལ་བྱ་དགའ་སྤྲད་པའི་་ཚོགས་འདུ་སྐོང་ཚོགས་བྱས་འདུག གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་སྐོར་དྲུག་པར་ཁྱོན་བསྡོམས་ལས་བྱེད་པ་མི་གྲངས་22000འདེམས་གཏོང་གནང་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཁྲོད་ལྗོངས་ཐད་གཏོགས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མི་སྣ2408དང་། ས་ཁུལ་དང་ཐིང་རིམ་པའི་ལས་བྱེད་པ55ཡིས་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་གི་རུ་དཔོན་གྱི་འགན་ཁུར་དང་། ཁོང་ཚོ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་དང་གྲོང་མི་ཨུ་ལྷན5467ལ་ཕྱིན་ནས་གྲོང་ཚོ་དང་དགོན་སྡེ་བཅའ་སྡོད་ལས་དོན་སྤེལ་རྒྱུ་རེད་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ནས་བཟུང་། གཞུང་འབྲེལ་ལས་བྱེད་དང་ཏང་ཡོན་མི་སྣ་བོད་ཀྱི་གཞི་རིམ་ས་ཁུལ་དུ་གཏོང་ནས་༼ཆུ་མ་ཡོང་གོང་གི་རགས་༽ཞེས། བོད་ཁུལ་དུ་བསྐྱར་དུ་༢༠༠༨ལྟ་བུ་ཟིང་འཁྲུག་མ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་གཞུང་ལ་བློ་དཀར་གཞུང་དྲང་མིན་པ་དང་། ཡང་ན་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་ཞེས་དོགས་ཡོད་ལ་ལྟ་རྟོག་ནན་ཏན་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་མངགས་གཏོང་བྱས་པའི་བློ་མཐུན་ལས་བྱེད་དེ་དག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་ “སྔོན་གཏོད་ལེགས་བརྩོན་དང་རྨང་བརྟན་དམངས་ཕན་བྱེད་སྒོ་”ཞེས་བོད་མིའི་འཚོ་གནས་ཡར་རྒྱས་ལ་ཕན་ཐོགས་དང་འགྲུབ་འབྲས་རླབས་ཆེན་བླངས་ཡོད་ལུགས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེར་བྱས་མིན་ལ་མ་ལྟས་པར། འདི་ནི་བོད་ཁུལ་དུ་ལྟ་རྟོག་བྱ་ར་བྱེད་སྟངས་སྣ་ཚོགས་ལག་བསྟེར་བྱས་ཀྱི་ཡོད་ཁྲོད་ཀྱི་རིགས་གཅིག་ཡིན་པར་ཐེ་ཚོམ་གང་ཡང་མི་དགོས་ཤིག་ཡིན། ༢༠༡༡ལོར་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ལྟ་རྟོག་ལས་དོན་ལས་རིམ་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་ལག་བསྟེར་གྱིས་མུ་མཐུད་ལོ་༣འགོར་རྗེས་ཀྱི། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༤ཟླ་༡༢བསྐྱར་དུ་ལས་དོན་འདི་ཉིད་འགོ་བཙུགས་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་སྐབས་སུ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འགོ་གཙོ་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་ལས་དོན་༼སྲ་བརྟན་དང་གྲུབ་འབྲས་དབྱར་དུ་ཟ་བ་༽འདི་ཉིད་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་འོས་ལུགས་བཤད་ཡོད། བཤད་སྟངས་འདི་བརྒྱུད་བོད་རང་ལྗོངས་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་མིའི་ཉིན་རེར་འཚོ་བར་ལྟ་རྟོག་བྱ་ར་བྱ་རྒྱུ་ནི་སྒྲིག་གཞི་ཞིག་དང་གཡོལ་ཐབས་མེད་པ་ལྟ་བུ་ངོས་བཟུང་བ་བསྟན་ཡོད་པ་མ་ཚད། གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཐལ་དྲགས་དོ་དམ་དང་དོགས་ཟོན་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་གཞི་རིམ་རང་དབང་ལ་བཀག་སྡོམ་དང་དམ་དྲག་འཐེབ་ཟིན་པ་མཚོན་ཡོད། དེའི་ཐད་ལ་འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བསྟན་འཛིན་ཟླ་བ་ལགས་ཀྱིས་“ ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ནས་ལྟ་རྟོག་ལས་དོན་ལས་རིམ་འདི་ཉིད་ལག་བསྟར་བྱས་པས་ཚད་མཐོའི་དམ་དྲག་དང་གནོད་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་ལས་དོན་མི་སྣ་དེ་དག་གིས་ས་གནས་བོད་མིའི་སྟེང་དུ་བསམ་བློ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་མཁན་གྱི་ཉེན་རྟོག་པ་ལྟ་བུ་བྱས་ཐལ་དྲག་ཡོད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ལས་དོན་རུ་ཁག་མི་སྣ་དེ་དག་ས་གནས་བོད་མིའི་ཁྱིམ་དུ་གང་བྱུང་འཛུལ་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་བསྡུ་རུབ་དང་། བཙན་ཤེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆབ་སྲིད་སློབ་སྦྱོང་གི་ལས་རིལ་དུ་ཞུགས་སུ་བཅུག་པ། བོད་མི་ངོས་ནས་དེ་དག་དང་མཉམ་རུབ་གཞོགས་འདེགས་བྱ་རྒྱུ་ལས། དེ་མིན་ཐོ་གཞུང་ནག་པོའི་ནང་དུ་བླུག་ཉེན་ཡོད་པ་རེད།” དང་། ཡང་”བོད་ཁུལ་དུ་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལྟ་བུ་དང་། ལས་དོན་རུ་ཁག་དེ་བརྒྱུད་བོད་མི་ནང་ཁུལ་མ་འཆམ་པ་དང་དཀའ་ངལ་འདྲ་མིན་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་འདུག” ཡང་བོད་ཁུལ་གྱི་ཞིང་གྲོང་ས་ཁུལ་དུ། ཡང་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ལས་དོན་ཞེས་པའི་འདི་བརྒྱུད་ནས་དྲ་མིག་ཅན་སྤྱི་ཚོགས་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་ཞེས་པ་ཞིག་ལག་བསྟར་དུས་མཉམ་དུ་བྱས་ཡོད། ལོ་འདིའི་ཕྱི་ཟླ་༤ནང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ་ཆོས་བཀྲ་ལགས་ཞེས་པས། དྲ་མིག་ཅན་སྤྱི་ཚོགས་དོ་དམ་ལས་དོན་འདིས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་་”བརྟན་ལྷིང་ཞི་འཇགས་”ལ་བྱས་རྗེས་བཞག་ཡོད་པའི་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་འདུག ཡང་ཆོས་ལགས་ཀྱིས་”མི་དམངས་རང་ཉིད་ཀྱིས་དོ་དམ་དང་རང་ཉིད་ལ་ཞབས་འདེགས་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན་”ཞེས་བཤད་ཡོད། ཆོས་ལགས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་འདི་བརྒྱུད་ནས་ང་ཚོས་བོད་ཁུལ་ལ་ལྟ་རྟོག་ལས་དོན་འདིས་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་བཅོས་མ་ཞིག་སྣ་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་ནང་ཁུལ་ལ་དོགས་ཟོན་དང་འཇིགས་ངོམ། བོད་མིའི་ནང་ཁུལ་ཞིབ་བཤེར་དང་བཀག་སྡོམ་འཐེབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མཚོན་ཡོད། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན། དཔེར་ན། ཟི་ཁྲོན་དང་མཚོ་སྔོན། ཀན་ལྷོ་མཚོན་པའི་ཤིན་ཅིང་དུའང་གྲོང་ཚོ་བཅའ་སྡོད་ལྟ་རྟོག་ལས་དོན་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ལས་དོན་”བརྟན་ལྷིང་བདེ་འཇགས་”ཞེས་པའི་མིང་བྱང་འོག་ནས་ལས་དོན་ཆེ་ཁག་ལྔ་ལག་བསྟར་བྱས་ཀྱི་ཡོད་ཐོག་འདུག་ལ། ལྷག་པར་ཀྰ་ཤི་གྷར་ས་གནས་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་གི་མི་སྣ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་ལྟ་སྐོར་ལ་ཕྱིན་པ་ལྟར་ན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིི་དམར་ཕྱོགས་དྲུང་ཆེ་ཁྲེན་གོ་ཆིན་གྱི་ལས་དུས་རིང་དུ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོངས་བྱས་པའི་ལས་དོན་ཆེན་མོ་དྲུག་ནི། ༡ དྲ་མིག་ཅན་སྤྱི་ཚོགས་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་དང། ༢ དམངས་བདེ་ཉེན་རྟོག་ས་ཚུགས། ༣ དགོན་པར་བཅའ་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག ༤གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོན་རུ་ཁག། ༥ རྨང་བརྟན་མང་ཕན་ལས་འགུལ། ༦དུད་སྤྲེལ་དོ་དམ་བཅས་སོ། དུད་སྦྲེལ་དྲ་མིག་ཅན་དོ་དམ་འདི་ལ་ད་དུང་ཆ་རིགས་གཉིས་ལྡན་དུད་སྦྲེལ་ཟེར་ལ། དེ་ནི་སྲིད་གཞུང་གི་ལྟ་རྟོག་ལས་རིམ་ཚད་གཞི་དམའ་ཤོས་ཀྱི་སྡེ་ཁག་ཅིག་ཡིན། ཡང་ལས་རིམ་འདིའི་ཐད་རྒྱ་གཞུང་གི་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ལྟར་ན། དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་ཞེས་ལས་དོན་རུ་ཁག་གི་མི་སྣས་ཁྱིམ་ཚང་དབུལ་བོར་ཁག་ལ་རོགས་རམ་གྱི་ཕྱུག་འགྱུར་ལམ་ཀར་འཁྲིད་ནས་ཕྱུག་པར་འགྱུར་དུ་བཅུག་གི་ཡོད་རབས་གསལ། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༣ཟླ་༧ཚེས་༢༥ཉིན། རྒྱ་གཞུང་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ཁང་ཞིག་གིས། བོད་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ཏང་ཡོན་ཚོགས་མི་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགོ་གཙོ་ཆོས་གྲགས་ཞེས་པ་ཁོང་གི་སྐད་ཆ་ལུང་འདྲེན་བྱས་པའི་ནང་དུ། ཁོང་གིས་དྲ་མིག་ཅན་དོ་དམ་ལས་དོན་གྱི་དམིགས་ཡུལ་ནི་” བོད་ཁུལ་གྱི་ཏཱ་ལིའི་བླ་མ་དང་ཕྱི་བསྡོད་བོད་མི། ཕྱི་རྒྱལ་བཅས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་ངོ་རྒོལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་” ཡང་ཁོང་གིས་བོད་ཁུལ་དམངས་སེམས་བརྟན་ལྷིང་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་བའི་བདེ་འཇགས་ལེགས་གྲུབ་དང་། དྲ་མིག་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་དོ་དམ་གྱི་རྨང་བརྟན་སྲ་ཚུགས་གྱི་གནས་རིམ་དུ་སླེབས་པ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་གིས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཡར་རྒྱས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་བརྒྱུད་ནས་གྲོང་གསེབ་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་འཚོ་གནས་དང་བདེ་འཇགས་ལ་སྣང་ཆུང་བྱས་རྐྱེན། བོད་ཁུལ་གྱི་ས་ཆ་གང་མང་ལ་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཕྱུག་ཀྱང་ས་གཤིས་དང་སྐྱེས་ཁམས་ལ་གནོད་སྐྱོན་འཚབ་ཆེན་འཐེབ་རྐྱེན་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་འཚོ་བ་མུ་མཐུད་ཉམས་ཞན་དང་སྐྱོ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་བཞིན་ཡོད་འདུག ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༡༧ཉིན། རྒྱ་ནག་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་གྱི་ས་བཅད་ལྟར་ན། ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བདེ་ཆེན་རྫོང་། ཡོང་ལིན་ཞང་གི་གཡང་བྲེ་སྡེ་བའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ཚོའི་ས་ཞིང་བཙན་འཕྲོག་དང་གཙང་བོའི་ཁུག་བཅད་ཀྱི་དབང་གིས་འཐུང་ཆུའི་མཁོ་འདོན་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྐྱེན་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱས་པར། རྒྱ་མི་ཉེན་རྟོག་པ་དང་དྲག་ཆོས་ཉེན་རྟོག་པ། དམིགས་བསལ་ཉེན་རྟོག་དཔུང་སྡེ་འབོར་ཆེན་སླེབས་ནས་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་བའི་སྟེང་གང་བྱུང་བཅར་རྡུང་དང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག གཡང་བྲེ་སྡེ་བ་ནི་རོང་མ་བྲོག་གི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁོང་ཚོའི་འཚོ་གནས་ནི་ཞིང་ཁ་དང་རྩ་ས། ནགས་ཚུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་བཅས་ལ་བསྟེན་ཡོད། ཉིན་དེར་ཕལ་ཆེར་མི་གྲངས་༢༠ཙམ་བཀག་ཉར་འཐེབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་དངོས་སུ་དྲག་རྡུང་བྱས་འདུག སྐབས་དེར་བརྙན་དུ་ཕབ་པའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་ཁག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟར་ན། ཉེན་རྟོག་པས་ཞི་རྒོལ་བ་རེ་འགའ་འདྲུད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁ་ཤས་ཡར་མར་ཕུད་རྒྱག་བཏང་གི་ཡོད་པ་གསལ་བ་མ་ཟད། བུད་མེད་ཅིག་གིས་དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་པས་ཞི་རྒོལ་བ་གཅར་རྡུང་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ངུ་འབོད་བྱས་ཀྱི་ཡོད་པ་གོ་ཐུབ། དེ་ནས་ད་ལྟའི་བར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་དྲག་བྱས་རྐྱེན་བོད་མི་བཀག་ཉར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཐབས་མེད་པར་ལྷག་ཡོད། ཕྱི་ཚེས་༡༧ཉིན་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་དོན་ནི། རྒྱ་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ་ཁ་ཤས་ཤིག་གི་སྔོན་ནས་བཟུང་ས་ཁུལ་དེ་བརྒྱུད་ནས་མྱུར་ལམ་རྒྱག་བཞིན་པའི་ལས་གཞི་ཞིག་འགྲོ་བསྡད་པ་དང་། མྱུར་ལམ་གྱི་ས་ཐིག་གི་རྐྱེན་པགཡང་བྲེ་སྡེ་བའི་ས་ཞིང་བཅད་བཏུབ་དང་། བྲག་རི་འབར་རྫས་ཀྱི་གས་གཏོར་བྱས་པ། ནགས་ཚལ་རྩ་རྫོགས་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་དོ་དམ་དང་ལྟ་རྟོག་བྱེད་མཁན་སུ་ཡང་མ་བྱུང་བས། བོད་མི་རྣམས་ཐབས་ཟད་འུ་ཐུག་གིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་རེད་འདུག ཡང་གཡང་བྲེ་སྡེ་བའི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་མཆོད་བཀུར་བྱེད་བསྡད་པའི་ཡུལ་དེའི་གནས་རི་གས་གཏོར་གནོད་པ་བྱས་པར་ཡུལ་མི་ཁོང་ཁྲོ་ཚད་མེད་སློང་ཐོག དམིགས་ཡུལ་གང་ཡིན་མ་ཤེས་པར་ཡ་ཆུ་ཞེས་པའི་གཙང་བོ་ཁ་སྒྱུར་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞིང་ཁ་སྐམ་ནས་སྟོན་ཐོག་འདེབས་ས་མི་འགྲོ་བ་བཟོས་ཡོད་འདུག ཡང་བདེ་ཆེན་ལ་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅིང་མིང་བརྗོད་འདོད་མེད་པ་ཞིག་གིས་བརྗོད་གསལ་ལྟར་ན། མྱུར་ལམ་རྒྱག་པའི་ལས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོར་ཡུག་གཏོར་སྐྱོན་བྱས་རྐྱེན། ས་ཁུལ་དེའི་གནམ་གཤིས་ཀྱང་དུས་རྒྱུན་ལྟར་མ་ཡིན་པར། ཆར་ཆུ་དཀོན་དུ་སོང་ནས་ལོ་ཏོག་རིགས་ལ་ཐམ་པ་བསྟུད་མར་བྱུང་རྐྱེན། ཉམ་ཆུང་བོད་མི་ལྷག་པའི་འདེམས་ཀ་ནི་རྒྱུག་ཆུ་སྐམ་ཟིན་པའི་ཆུ་གཞོང་ནས་བྱེ་མ་འོར་འདྲེན་དང་ཚོང་སྒྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་ཡོང་བབ་ཏོག་ཙམ་ལེན་ནས་འཚོ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཡང་། གོ་སྐབས་དེའང་རིང་བོ་མ་འགོར་བར་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་དེ་དག་གི་ལག་ནས་འཕྲོག་སྟེ་གཞུང་འབྲེལ་ཚོང་སྒྱུར་ས་ཚིགས་སུ་བཟོས་འདུག ལོ་ཤས་སྔོན་དུ་མྱུར་ལམ་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གསར་དུ་གསལ་བསྒྲགས་སྐྱོང་སྐབས་སུ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེའི་ཡུལ་མི་ལ། ལས་གཞི་དེས་ཡུལ་མི་ལ་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་དང་དཔལ་འབྱོར་ལོངས་སྤྱོད་ཁུར་ཡོང་ངེས་སོགས་བཤད་ཡོད། སྲིད་གཞུང་གིས་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་སྣ་མང་ཞིག་བྱས་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཡོང་ལིན་ཞང་གི་ཡུལ་མིས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་གནས་བབ་ཅི་འགྱུར་གསལ་ཁ་མེད་པའི་ཐད་ལ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ལམ་ཁ་གང་ཡང་མཁོ་སྒྲུབ་བྱུང་མེད་ཐོག རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་ཆེ་ཆུང་འདྲ་མིན་ཁུར་ཡོང་བ་ལྷན་དུ། བོད་མིའི་སྟེང་དུ་ཚད་ལས་འདས་པའི་དོགས་ཟོན་ཡང་དུས་མཉམ་དུ་ཁུར་ཡོང་བ་ལྟ་བུ། བོད་མིས་ཐ་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་ཁོར་ཡུག་ཐད་དྲང་སྙོམས་ཡོང་སླད་ཁྲིམས་ཁ་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། ཕྱི་རུ་ཐོན་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཀྱང་རུང་། བོད་མིས་གང་བྱས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇིགས་ལ་ཉེན་ཁ་དང་། རྒྱ་ནག་དང་ཁ་བྲལ་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད། བོད་མིའི་གྲོང་པ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་གནས་སྤོ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ། ཡོང་ལིན་སྡེ་བ་གཅིག་པུ་དཀའ་ངལ་ལ་འཕྲད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་བརྡ་སྦྱོར་ཡི་གེ་ཞིག་ལག་སོན་བྱུང་བ་ལྟར་ན། ཟླ་སྔོན་མར། བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་ཡན་མེན་ཞང་ཞེས་པ་དེའང་གནས་སྤོ་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་འདུག་པ་གསལ། དེའང་ཕྱི་ཟླ་༡༠ཚེས་༡༨ཉིན། སྲིད་གཞུང་གིས་<< བོའུ་ནང་ལུང་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་>>ཞེས་རྫ་ཆུའི་ཁུག་སོ་རུ་ཆུ་ཤུགས་༩༩༠ཅན་གྱི་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་སླད་དུ། ཡ་མེན་ཞང་གི་ཁང་ཁྱིམ་༢༠༠ཙམ་གནས་སྤོར་དགོས་པའི་བརྡ་ཡིག་བཀྲམས་འདུག་པ་མ་ཟད། ལས་གཞི་དེ་ཉིད་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༠་འགོ་བཙུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༨བར་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་དགོས་པ་ཡིན་འདུག་ཀྱང་། ཡན་མིན་ནི་ཆུ་བཀག་ནས་ཆུ་མཛོད་རྒྱབ་སའི་ས་ཁུལ་དང་ཁ་ཐག་ཉེ་ཕྱིར། ཡན་མེན་ཞང་ལ་ལས་གཞི་གྲུབ་མཚམས་ལོ་རེར་གྲུབ་རྗེས་ཆུ་ལོག་གི་གནོད་པ་འབྱུང་གི་ཡོད་འདུག ཡང་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡན་མིན་ཞང་ལ་ས་ཆའི་སྐྱིན་གསབ་ལོག་ཀར་མི་སྤྲོད་པར། དེ་བས་ས་གནས་དེའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་མཚོ་བྲག་(Ch: Cizhong)ཞེས་པའི་སྡེ་བར་དུད་སྤྲེལ་བྱེད་དུ་བཅུག་འཆར་ཡོད་འདུག ཆུ་མཛོད་ཀྱི་རྐྱེན་པའི་ཉེན་ཡོལ་འོང་བའི་ཡན་མིན་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་སྡོད་གནས་མཉམ་སྤྱོད་གནང་དགོས་པའི་མཚོ་བྲག་ཡུལ་ཚོ་ནི། དེ་སྔ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ལུགས་བྱེད་མཁན་གྱི་ས་ཁུལ་ཞིག་དང་། ཁོང་ཚོར་མཚོན་ན་ཁོང་ཚོའི་ས་ཤུན་ཡག་པོ་ཡོད་པའི་ཞིང་སའི་ཆ་ཤས་ཤིག་བློས་གཏོང་བྱས་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་གྲོང་ཁྱེར་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་སྲིད་ཇུས་མུ་མཐུད་སྤེལ་བཞིན་པའི་ཉར་ལེན་གྱིས། ཡན་མིན་དང་མཚོ་བྲག་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཐེམ་ཐོ་ཐོ་འགོད་བྱ་དགོས་ཤིང་སླད་ཕྱིན་ཞིང་ལས་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་འཕྲོག་སོང་བ་ཡིན། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༩ནང་། ཡོ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གིས་ཉམས་ཞིབ་གྲུབ་དོན་<<འཇིགས་དངངས་ཀྱི་སྐད་གསེང་>>(voiced their fears )ཞེས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡན་མིན་ས་ཁུལ་དུ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་པའི་ལས་གཞི་བརྩམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ས་ཁུལ་དེའི་བོད་མིའི་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་ས་ཆ་གཞུང་བཞེས་གཏོང་རྗེས། ངེས་གཏན་མེད་པའི་འབྱུང་འགྱུར་དང་འཚོ་ཐབས་ལ་སེམས་ཁྲལ་དང་དངངས་སྐྲག་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་སྙན་ཐོ་འདོན་ཡོད། ཡང་<<བོའུ་ནང་ལུང་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་>>ཀྱི་ཆུ་གློག་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་གི་ཕུན་ཚོགས་ལོངས་སྤྱོད་ཙམ་ལས། ཡན་མིན་དང་མཚོ་བྲག་བོད་མིའི་ཆེད་དུ་རེད་མི་འདུག རྒྱ་གཞུང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་གིས་ས་ཆ་གཞུང་བཞེས་གཏོང་བའི་ཀུན་གསབ་ཁྲིམ་རའི་གོང་ཚད་ལྟར་སྤྲོད་རྒྱུར་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གོང་རིམ་དང་ལས་གཞིའི་སྦྱིན་བདག་གིས་སྤྲད་པའི་སྐྱིན་གསབ་སྒོར་མོ་ལྐོག་ཟ་བྱས་པ་ལས་ཏག་ཏག་ཅིག་བགོ་བཤའ་རྒྱག་མ་ཐུབ་པ་དང་། ཡང་སྲིད་གཞུང་གི་ཀུན་གསེབ་སྒྲིག་གཞིའི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་ནང་ཁུལ་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ས་ཆ་བེད་སྤྱོད་ལམ་ལུགས་དང་བབ་བསྟུན་མ་ཐུབ་པ་བཅས། རང་བྱུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ས་ཁུལ་དུ་ག་དུས་ཡིན་ཡང་སྐྱིན་གསབ་དྲང་སྙོམས་ཤིག་ཡོང་གི་མེད། ས་ཁྱོན་ཆེ་བའི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་དེ་སྔ་ནས་”ནོར་གནག་ལ་རྩ་ཟ་སའི་རྩ་ས་དང་། ཁྲོམ་རར་ཚོང་སྒྱུར་བྱེད་འོས་པའི་ཐོན་སྐྱེན་དཔེར་ན། ཤ་མོག་དང་དབྱེར་རྩ་དགུ་འབུ་སོགས་ནགས་ཚལ་དང་རྩ་ས་ནས་ཐུས་པའམ་སྒྲུག་པ་”སོགས་ས་ཆ་ནི་སྤྱི་བར་དབང་པའི་སྤྱི་རྫས་ཡིན་པས། རྒྱ་ནག་སྐམ་པ་ལྟར་དེ་མུར་ཁྲོམ་རའི་གོང་ཚད་ལ་ཕབ་སྒྱུར་བྱས་རྒྱུར་སྟབས་བདེ་མེད། རྒྱ་ནག་ཏུ་ས་ཆ་གཞུང་བཞེས་དང་། ས་གནས་གནས་སྤོ་ཡི་དབང་གིས་གནོད་འཐེབ་ཚོགས་སྡེ་དང་སྒེར་བ་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐྱིན་གསབ་ནི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་གནོད་འཐེབ་འབྲེལ་ཡོད་ལ་དོ་ཁུར་དང་བཀའ་འདྲི་མེད་པའི་ཐོག་སྐྱིན་གསབ་སྒྲིག་གཞི་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་སྐྱོང་བྱས་ཀྱི་ཡོད། བོད་མིས་གནས་སྤོ་བཀའ་རྒྱ་ལ་གདེང་ལེན། ཕྱི་ཟླ་༡༠ཚེས་༣༠ཉིན། བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་ཧཱ་ཧྥིན་ཕན་(ཕན་བདེ་)གྲོང་བ་ཞིག་ལ་གོང་རིམ་ནས་གནས་སྤོ་དགོས་སྐོར་གྱི་བཀའ་རྒྱ་ཞིག་ཟླ་བ་དེའི་ཕྱི་ཚེས་༡༨ཉིན་སླེབས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་མེད་པའི་ཞུ་གཏུག་རྒྱབ་པའི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་གནས་སྤོ་ཐད་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་མ་བྱས་པ་གསལ། ཧཱ་ཧྥིན་ཕན་(ཕན་བདེ་)གྲོང་བའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཡོང་བབ་ནི་སྟར་ཀ་དང་ཞིང་ལས་ཐོན་འབྲས་གཞན་དག་རེད། གནས་སྤོ་ཡིས་ཐད་ཀར་དེ་དག་གི་སྟར་ཀ་སྡོང་བོ་དང་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཀྱི་ས་ཐོབ་ཀྱི་རིན་གོང་དོ་མཉམ་གྱི་སྐྱིན་གསབ་མེད་པར་གཞུང་བཞེས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཞུ་གཏུག་ཡིག་ཆ་དེས་ད་དུང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་། ལྷག་པར་གནས་སྤོ་ཐད་འགན་དབང་ཡོད་པའི་མི་སྣ་སླེབས་ནས། མི་མང་ཚོགས་འདུ་སྐོང་ནས་གནས་སྤོ་སྐྱིན་གསབ་ཐོབ་ཐང་དང་། སྡོད་གནས་དང་འཚོ་རྟན་བཅས་ཀྱི་ཐད་ལ་གྲོས་བསྡུར་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འདོན་འདུག ཡང་ཞུ་གཏུག་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དུ་”གནས་སྤོ་མི་དམངས་གནས་སྤོ་བྱེད་ཡུལ་དུ་སྤོར་རྗེས་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཤུགས་ཆེན་པོས་ཇེ་ཞན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རང་སྡེ་བའི་ཁང་བའི་ཆ་རྐྱེན་དང་སྐྱིན་གསབ་གནང་པའི་གནས་སྤོ་ཡུལ་གྱི་ཁང་པའི་པར་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཁང་བ་ཡི་ཆེད་དུ་སྡེ་དམངས་བུ་ལོན་ནང་ལྷུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དམིགས་བསལ་དུད་ཁྱིམ་གྱི་ཁང་པ་སྐྲུན་མི་ཐུབ་པས་སྡོད་གནས་མེད་པར་འགྱུར། གནས་སྤོ་པར་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་ནས་གནང་པའི་སྐྱིན་གསབ་ཀྱིས་སྡེ་དམངས་ཀྱི་ཟས་གོས་གནད་དོན་ཡང་ཐག་གཅོད་བྱེད་མི་ཐུབ། སྡེ་དམངས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་འབོད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་པར་མཁྱེན། གལ་ཏེ་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་མ་བྱུང་ན་སྡེ་དམངས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གནས་སྤོ་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་མི་ཐུབ། ཡིག་ཆ་འདི་འགྲེམ་སྤེལ་བྱེད་པ་ལ་ཧྭ་ཧྥིན་ཕན་སྡེ་དམངས་དང་མཐུན་སྦྱོར་གྲོས་མོལ་བྱས་མེད། དེ་མ་ཟད་སྡེ་བའི་ཚོགས་འདུ་སྐབས་སུ་གནས་སྤོ་ལས་གཞི་འགན་ཁུར་ཡོད་པའི་འགོ་ཁྲིད་གཅིག་ཀྱང་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཡོང་མེད། ཚོགས་འདུ་ནས་གནད་དོན་གཅིག་ཀྱང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ་མེད། དེ་བས་གནས་སྤོ་ལས་གཞི་འགན་ཁུར་ཡོད་པའི་འགོ་ཁྲིད་གཙོ་བོ་དངོས་སུ་ཡོང་ནས་ཧྭ་ཧྥིན་ཕན་སྡེ་དམངས་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་ཐོག་འབྲེལ་ཡོད་གནད་དོན་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ལན་འདེབས་ཐག་གཅོད་གནང་དགོས་ “ཞེས་གསལ། གོང་གི་ཞུ་གཏུག་ནང་དོན་བརྒྱུད་ང་ཚོས་གནས་སྤོ་ཐག་གཅོད་འདི་ནི་ཐད་ཀར་སེནོ་ཆུ་གློག་བཟོ་གྲྭ་Sinohydro Power Company, ཞེས་རྒྱ་གཞུང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་པའི་བཟོ་གྲྭ་ཆེན་པོ་དེའི་དབང་ཚད་སྦྱད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ལ། སེནོ་ཆུ་གློག་བཟོ་གྲྭ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་མཁན་བཟོ་གྲྭ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་ལ། བཟོ་གྲྭ་དེས་ད་ལྟའི་བར་འཛམ་གླིང་གི་ཆུ་མཛོད་ཁྲོམ་རའི་མ་དངུལ་བརྒྱ་ཆ་༥༠་མཉམ་འཇོག་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡོད་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གི་ཆུ་མཛོད་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་གཞན་དག་བཞིན། <<བོའུ་ནང་ལུང་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་>སམ་ཆུ་མཛོད་རྒྱབ་པའི་གོ་རིམ་དུ་ཁོར་ཡུག་ལ་ཤུགས་ཆེན་ཅི་འཐེབ་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་མེད། དེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཙང་བོོ་བདག་སྐྱོང་ཚོགས་པ་ཞེས་ཆུ་མཛོད་ལས་གཞི་ཡིས་གནོད་འཐེབ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པའི་ཚོགས་པ་དེས། “ཁོར་ཡུག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཅི་འཐེབ་སྔོན་འགྲོ་ཞིབ་འཇུག་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་པར་མཚོན་ན་སྒམ་ཆུང་ཞིག་ལས་ལྟ་རྟོག་མི་དགོས་”ཞེས་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད།…