ཉེ་ཆར་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཞིག་གིས་འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་དུ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བར། མཚོ་སྔོན་ཚེ་རིང་ལགས་སྔ་ལོ་ཁྱུང་མཆུ་རྫོང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ནའང་ཁོང་ནས་རང་ཉིད་ལ་ཕོག་པའི་ཁྲིམས་ཆད་ངོས་ལེན་མ་བྱས་སྟབས། ཉེ་ལམ་འབར་ཁམས་རྫོང་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྔ་པ་ཁུལ་བཙོན་ཁང་དུ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། མུ་མཐུད་ནས་ཁོང་གི་གནད་དོན་ལ་ཁུལ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ལུགས་བརྗོད་ཀྱི་འདུག་ལ། ཁོང་གིས་རྫོང་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཐག་གཅོད་ལ་ཁས་ལེན་མ་བྱས་སྟབས་སླར་ཡང་ཟླ་བ་བརྒྱད་འཕར་མ་བཏང་བ་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད།  ད་ལྟ་ཁོང་ལ་ཐུག་འཕྲད་སོགས་གང་ཡང་བྱེད་མི་ཆོག་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་ནང་མི་ལའང་ཁོང་གི་སྐོར་གང་བྱུང་བཤད་ཚེ་ཁྲིམས་ཆད་ལྕི་རུ་འགྲོ་གི་རེད་ཅེས་སེམས་བཟང་ཡིན་མདོག་གིས་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་འདུག  དེ་མིན་ཁོང་གི་ཕ་མ་གཉིས་ལོ་གསར་སྐབས་སུ་ག་པར་འགྲོ་གི་ཡོད་མེད་ལྟ་རྟོག་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གཉིས་སྨོན་ལམ་ལའང་མཇལ་ཁར་བཏང་མེད། ཡང་བོད་མི་གཞན་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་། མཚོ་སྔོན་ཚེ་རིང་ལགས་ནས་ཞུ་གཏུག་གནང་བའི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་སྐྱོན་ཐད་ཁྱུང་མཆུ་རྫོང་གི་དཔོན་རིགས་ཁྲོད་ནག་ཉེས་ཡོད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་སྟབས། གནད་དོན་དེར་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་མ་ཟད་ཕྱི་ལའང་གྱར་འཇུག་གི་མེད། ང་ཚོའི་རེ་བར་ཁོང་གི་གནད་དོན་དེ་ཀྲུང་དབྱང་རིམ་པ་དང་། ཡག་ཤོས་བྱུང་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་རིམ་པའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་ཆགས་ན་ཅུང་ཙམ་རེ་བ་ཡོད་རེད་བསམ་གྱི་འདུག  ཡིན་ནའང་། ང་ཚོར་ནུས་པ་གང་ཡང་མེད་ཙང་ཉེས་མེད་ཉེས་འགེལ་བྱས་ནས་ཁྲིམས་ཆད་ནན་པོ་གཅོད་པ་དང་། དཔོན་རིགས་ནང་ཁུལ་ལ་གཅིག་བརྒྱབ་གཅིག་གིས་སྲུང་ནས་མི་མང་ཉམས་ཐག་ཚོར་བརྙས་བཅོས་གཏོང་གི་འདུག་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད། སྔ་ལོ་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༧ ཉི་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་པ་བོད་རིགས་ཆང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཁྱུང་མཆུ་རྫོང་ཚ་རུ་མ་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་མི་མཚོ་སྔོན་ཚེ་རིང་ལགས་སུ་རྫོང་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་ཟླ་བརྒྱད་ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད། དེ་ཡང་ཁོང་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་མཁན་གྱི་ཉེས་པ་བཙུགས་པ་དང་། ཁོང་གིས་གྲོང་ཚོའི་ཆུ་འགྲམ་ནས་བྱེ་མ་སྔོག་འདོན་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་བསྒྲག་བྱས་པར་དྲ་ཐོག་ནས་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱུང་རྗེས་ཁེར་རྐྱང་གཅིག་པུར་བཀག་ཉར་བྱས། ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་མཁན་ཞིག་གིས་འདི་ག་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན། ཚེ་རིང་ལགས་ཁྱུང་མཆུ་རྫོང་གི་བཙོན་ཁང་ཞིག་ཏུ་བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྔ་པ་ཁུལ་དུ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དམ་དྲག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་དེས་ས་ཁུལ་གྱི་རྩོད་རྙོགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཞིང་། ཚེ་རིགས་ལགས་ཀྱི་ནང་མིས་ཁོང་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་བྱེད་ས་མེད་སྟབས་ཁོང་གི་བདེ་འཇགས་ཐད་སེམས་ཁྲལ་བྱ་དགོས་ཆགས་པ་ཆགས་ཡོད། ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་མཚོ་སྔོན་ཚེ་རིང་ནས་སྐར་མ་ལྔ་ཙམ་ཡོད་པའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་མི་ངོ་དངོས་སུ་ཐོན་ནས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ། ཨན་ཧུའི་ཤཱན་ཧྰ་འཛུགས་སྐྲུན་ཀུང་སིས་གཞུང་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཁ་གཡར་ནས་སྤེལ་བཞིན་པའི་གཏེར་ལས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་དོ་སྣང་སྤྲད་ཡོད། ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་སྐབས་ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལག་འཁྱེར་བཟུང་ནས་དཔོན་རིགས་དང་ཁེ་ལས་ཚོས་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་དང་རང་འགན་བསྒྲུབ་མི་ཐུབ་པ་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད། ཁོང་གིས་བརྙན་ཐུང་ཁྱབ་གདལ་སོང་རྗེས་ཁོང་གི་ནང་མི་དང་གྲོང་མི་རྣམས་རྫོང་གཞུང་ལས་ཁང་དུ་སྐོང་འགུག་བྱས་པ་དང་། དེ་རྗེས་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་རྗེས་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད། གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཁོང་ཁྱུང་མཆུ་རྫོང་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༥ ཟླ་འགོ་ནས་བཟུང་ཨན་ཧུའི་ཞིང་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གྲྭ་ཀུང་སིས་གཞུང་ལམ་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་ཚ་རུ་མ་གྲོང་ཚོའི་རྒྱུག་ཆུའི་འགྲམ་དུ་བྱེ་མ་དང་གཏེར་ཁ་སྡོག་འདོན་བྱས་པ་དེས་ས་གནས་དེ་གའི་སྐྱེ་ཁམས་འཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཤུགས་ཆེ་ཐེབས་ནས་རྒྱུག་ཆུ་བཙོག་པར་གྱུར་བ་དང་གྲོང་མིའི་སྡོད་ཁང་ལའང་ཉེན་ཁ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད། གྲོང་མི་འགའ་ཤས་ཀྱིས་ཚ་རུ་མ་གྲོང་ལྷན་དང་། རྫོང་སྒྲིག་བཤེར་ལྷན་ཁང་། རྫོང་འཁོར་ཡུག་ཅུས། རྫོང་ཆུ་དོན་ཅུས། རྔ་པ་ཁུལ་ཆུ་དོན་ཅུས་དང་འཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚན་པ་བཅས་ལ་གོང་གཏུགས་བྱས་ཏེ་འཁོར་ཡུག་གཏོང་སྐྱོན་ཐེབས་པ་དང་། ས་ཆུ་ཤོར་བ། མང་ཚོགས་ཀྱི་སྡོད་ཁང་ལ་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད།  ས་གནས་དེ་གར་གནོད་སྐྱོན་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་པར་རིས་དང་བརྙན་ཐུང་སོགས་བསྟན་ཡོད་ཀྱང་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པས་དགོས་ངེས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དང་ལན་འདེབས་གང་ཡང་བྱས་མེད།  ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། རྫོང་སྐྱེ་ཁམས་འཁོར་ཡུག་ཅུས་ནས་གནད་དོན་དེ་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་ལན་འདེབས་བྱེད་དགོས་བྱུང་། ཚེ་རིང་དང་བོད་མི་གཞན་དག་ཚོས་ཚ་རུ་མ་གྲོང་ལྷན་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་ལ་འབོད་སྐུལ་ཡང་ཡང་ཞུས་ཀྱང་ས་གནས་དེ་གའི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་གནད་དོན་སྔར་བཞིན་ཐག་གཅོད་བྱུང་མེད། ཁོང་གི་བརྙན་ཐུང་ནང་འཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་བཏོན་ནས་ལོ་མང་སོང་ཡོད། ཡིན་ནའང་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་སྐབས་གནད་དོན་ལྷག་ཡོད་ལུགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༤ པར་རྫོང་འཁོར་ཡུག་ཅུས་ནས་ཡིག་ཐོག་ལན་འདེབས་བྱས་པར་གཞིགས་ན།  འཛུགས་སྐྲུན་ཀུང་སི་དེས་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་བྱེ་མ་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱས་པར་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་།  དོན་དངོས་ཐོག་བྱ་སྤྱོད་དེ་ནི་གྱོད་གཞི་དེ་གང་མགྱོགས་སྒོ་བརྒྱབ་ནས་ཀུང་སིའི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་འགེབས་སྲུང་བྱེད་པའི་བྱ་ཐབས་ཙམ་ཞིག་རེད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཆོས་དོན་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་རྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དགོན་སྡེ་དོ་དམ་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ཟེར་བ་ཞིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་། ཁྲིམས་ཡིག་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་དོ་དམ་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག་དེ་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་གི་རྨང་གཞིར་བྱས་ཏེ་བཟོས་པ་ཞིག་རེད།  ཁྲིམས་ཡིག་དེར་དོན་ཚན་ ༤༣ ཡོད་པ་དང་། དོན་ཚན་རེ་རེ་ལའང་ནང་གསེས་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་ཡོད་། ཁྲིམས་ཡིག་གསར་པ་དེར་འགྱུར་བ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཏང་ཡོད་པའི་ནང་དོན་ཚན་བཞི་པར་འགྱུར་བ་ཆེ་ཤོས་བཏང་ཡོད། དོན་ཚན་དེ་ནི་ཁྲིམས་ཡིག་གི་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ནང་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་སྟེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ལང་ཕྱོགས་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྩ་དོན་ཞིག་རེད། ཁྲིམས་ཡིག་གསར་པའི་དོན་ཚན་བཞི་པའི་ནང་། དགོན་སྡེ་དང་དགེ་འདུན་ཚོས་རྩ་ཁྲིམས་དང་། བཅའ་ཁྲིམས། ཁྲིམས་སྲོལ།སྒྲིག་སྲོལ་བཅས་ལ་བརྩི་སྲུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་། མི་རིགས་མཐུན་བསྒྲིལ། སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་རྒྱུར་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་དགོས་པ་དང་། བོད་རྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་འཚམ་མཐུན་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་ཞེས་འཁོད་ཡོད། གསར་དུ་བཅོ་བཟོས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་གསར་པའི་དོན་ཚན་བཞི་པའི་ནང་། དགོན་སྡེ་དང་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་མེས་རྒྱལ་ལ་དགའ་ཞེན་དང་། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས། རྩ་ཁྲིམས་དང། བཅའ་ཁྲིམས། ཁྲིམས་སྲོལ་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལྟར་ཆོས་ལུགས་དོ་དམ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་དང། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། ཆོས་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པ། རང་བཙན་རང་བདག་གི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་དང་། མི་རིགས་མཐུན་བསྒྲིལ། སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་བཅས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཏེ་ཆོས་ལུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཚམ་མཐུན་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས་ཅེས་འཁོད་ཡོད། གསར་དུ་བཟོ་བཅོས་བྱས་པའི་ཁ་གསབ་ཀྱི་ནང་དོན་འདི་དག་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཆ་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོ་པོ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རིས་མེད་དགོན་སྡེ་ཁག་དང་གྲྭ་བཙུན་ཚོར་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་འཕར་མ་དང་གནོན་ཤུགས་འཕར་མ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་ཡང་སྐབས་འཕྲལ་གྱི་ཚོགས་འདུ་དང་བགྲོ་གླེང་གི་རྣམ་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། དེའི་ལས་འགན་ཧ་ཅང་ལྗིད་པོ་ཆགས་ཡོད། དཔེར་ན། གསར་དུ་ཁ་སྣོན་བྱས་པའི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས་ཞེས་པའི་ཚིག་གནད་དེ་ལ་བལྟས་ནའང་། དེ་ནི་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས་ཞེས་པ་དེ་རེད།  ངོ་བོ་དེ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ན་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱིས་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དང་འདུ་ཤེས་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཤུགས་ཆུང་དུ་གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་རྗེས་དོན་ཚན་བཅུ་པ་དེར་བཟོ་བཅོས་མང་པོ་བརྒྱབ་ཡོད། དོན་ཚན་བཅུ་པ་ནི་དགོན་སྡེ་དོ་དམ་ཚན་པའི་མི་སྣའི་ཆ་རྐྱེན་དང་འོས་ཆོས་སྐོར་ཆགགས་ཡོད། ཁྲིམས་ཡིག་རྙིང་པར་ཆ་རྐྱེན་དོན་ཚན་གསུམ་ལས་བཏོན་མེད་ཀྱང་། གསར་དུ་བཟོ་བཅོས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་དེར་ཆ་རྐྱེན་དོན་ཚན་དྲུག་བཟོས་ཡོད། དོན་ཚན་བཅུ་པའི་ནང་གསེས་དང་པོར། མེས་རྒྱལ་ལ་དགའ་ཞེན་དང་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་ཅེས་ཚིག་དེ་ཁ་གསབ་བྱས་ཡོད། སྤྱིར་ཚིག་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ནང་རྟག་པར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཚིག་གཅིག་ཡིན་ནའང་། དགོན་སྡེ་དོ་དམ་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག་དང་། དོ་དམ་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་སྣའི་འོས་ཆོས་ཀྱི་ནང་བཀོད་པ་ཐོག་མ་ཡིན་སྟབས།  ཁྲིམས་ཡིག་དེ་ལག་ལེན་བྱས་པའི་ཉིན་མོ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་དང་། དགོན་སྡེ་དོ་དམ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཚན་པའི་ཐོག་སྔར་ལས་པའི་དམ་དྲག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་ཆགས་ཡོད། ནང་གསེས་གཉིས་པར་།  ཁྲིམས་ལུགས་དང་། ཁྲིམས་སྲོལ། སྒྲིག་སྲོལ་ལ་བརྩི་སྲུང་གིས་མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ།  ཆོས་ལུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་ཡོང་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས་ཅེས་འཁོད་ཡོད་། བཟོ་བཅོས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་གསར་པའི་ནང་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་མེད་པ་བཟོས་ཡོད། དེ་བཞིན་གསར་དུ་བཟོ་བཅོས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་། ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་དང་དགོན་པ་དེ་གའི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་དགོས་པ་དང་ ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཁྱེན་ཡོན་ཟབ་པ་དང་དོ་དམ་གྱི་འཇོན་ནུས་ཡོད་པ་སོགས་ཁ་སྣོན་བྱས་ཡོད། དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་དགོན་སྡེ་དོ་དམ་ཚན་པས་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ལས་འགན་སྐོར་ཆགས་ཡོད། ཁྲིམས་ཡིག་རྙིང་པའི་ནང་དགོན་སྡེ་དང་དགེ་འདུན་པའི་འཚོ་བའི་སྐོར་དང་དགོན་པའི་ནང་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་ཙམ་ལས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐོར་གཅིག་ཀྱང་འཁོད་མེད་ཀྱང་།  གསར་དུ་བཟོ་བཅོས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་ཆོས་དད་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་མེས་རྒྱལ་ལ་དགའ་ཞེན་བྱེད་དགོས་པའི་མཐུན་བསྒྲིལ་སློབ་གསོ་གཏོང་བ། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་སྲུང་སྐྱོབ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་ལག་བསྟར་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། ཆོས་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་དགོས་ཅེས་གསབ་སྣོན་བྱས་ཡོད། གནད་དོན་འདི་དག་ཚང་མ་ཞི་ཅིང་ཕིང་གི་དུས་སྐབས་སུ་གསར་དུ་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་མི་རིགས་སྲིད་ཇུས་སྐོར་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པས་དགོན་སྡེའི་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་བཀོད་པ་དེས་དགོན་སྡེའི་གྲྭ་དམངས་རྣམས་ཀྱང་སྲིད་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་དང་འདྲ་བར་ག་དུས་ཡིན་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་སྐོར་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པ་དང་། ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ། ཡིག་རྒྱུག་གཏོང་བ་སོགས་བྱ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལག་ལེན་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སློབ་སྦྱོང་གསར་པ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གྲྭ་དམངས་ཚོར་བསམ་བློའི་ཐོག་ནས་གནོན་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་དུས་ཚོད་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཆབ་སྲིད་སློབ་སྦྱོང་དང་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་གཏོང་དགོས་སྟབས་ཆོས་ཕྱོས་ཀྱི་ཐད་ལ་སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུར་འཐུས་ཤོར་ཡོང་གི་ཡོད། དོན་ཚན་བཅོ་ལྔའི་ནང་། དགོན་པའི་གཞི་ཁྱོན་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་ཏེ་མི་གྲངས་གཏན་འཁེལ་བྱེད་དགོས་པ་དང་།  དེ་རྗེས་དགོན་སྡེའི་དོ་དམ་ཚན་པས་ས་གནས་དེ་གའི་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ལ་སྙན་གསེང་ཞུ་དགོས། ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ནས་ཞིབ་འཇུག་དང་མོས་མཐུན་བྱུང་རྗེས། ཡང་བསྐྱར་རྫོང་རིམ་པའི་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ལྷན་ཁང་དང་། སླར་ཡང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ལྷན་ཁང་ལ་རིམ་པས་སྙན་གསེང་ཞུ་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད།  དེ་ནི་རིམ་པ་མང་པོ་བརྒྱུད་དགོས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཧ་ཅང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།  དོན་ཚན་གསུམ་བཅུའི་ནང་གྲྭ་བཙུན་གང་རུང་ཞིག་དགོན་པ་གཞན་ཞིག་ལ་དཔེ་ཁྲིད་ཞུ་བར་འགྲོ་འདོད་ཡོད་ན། རང་དགོན་དོ་དམ་ཚན་པར་ཡིག་ཐོག་ནས་སྙན་གསེང་ཞུ་དགོས་པ་དང་། དགོན་སྡེ་དོ་དམ་ཚན་པས་མོས་མཐུན་ཐོབ་རྗེས་ཡང་བསྐྱར་རང་ཉིད་གནས་སའི་ས་གནས་དང་། ཤང།  གྲོང་བརྡལ་བཅས་ཀྱི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་སྙན་གསེང་ཞུ་དགོས་པ། མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ལ་སྙན་གསེང་ཞུ་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་བྱས་འདུག ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ནི་བོད་རྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བསྟན་པ་དར་རྒྱས་དང་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་ཀྱང་། དེ་ལས་ལྡོག་ཏེ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལག་ཆ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། ད་ཐེངས་བཟོ་བཅོས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་དེས་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་དགོན་སྡེ་དང་། ཆོས་ལུགས། གྲྭ་བཙུན་བཅས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དམ་བསྒྲགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གནོན་ཤུགས་འཕར་མ་སླེབས་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནང་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་ཁེ་དབང་དང་ཆོས་དད་རང་མོས་ཀྱི་ཁེ་དབང་དང་ཡོངས་སུ་རྒྱབ་འགལ་སོང་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད།

རྒྱ་གར་རྡ་རམ་ས་ལར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་བོད་ཡིག་ཐོག་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ལས་འགན་གཙོ་བོ་ནི་འདི་གའི་ཉམས་ཞིབ་ཚན་པར་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་རྟོག་ཞིབ་དང།  ཡིག་ཆ་བཟོ་བ།  ཉམས་ཞིབ་བྱེད་པ་བཅས་ཡིན།  འདི་ག་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་མཁན་ཚོའི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུའི་ཕུགས་འདུན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བར་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་པར་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད་མཁན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྐོར་ལ་འདུན་པ་ཆེན་པོ་ཅན་ཞིག་ལ་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།