འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས།
དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༤་ཚེས་༧ ནི་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༡༣ ཏག་ཏག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། བཙོན་ཁང་ནང་སྤྲུལ་སྐུ་ཁོང་ལོ་མང་རིང་མནར་གཅོད་སྡུག་སྦྱོང་བཏར་བར་བརྟེན་ནས། དེ་སྔོན་སྙིང་ལ་ན་ཚ་ལྗིད་པོ་ཕོགས་ཏེ་ས་ལ་ཐེངས་མང་འགྱེལ་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། ལུས་པོ་འདར་སིག་གིས་འཁར་བར་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བསྐྱོད་བྱ་དགོས་ཐུག་ཡོད་ལ། སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་དགུང་ལོ་ ༦༣ ལ་སོན་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་ཁོང་གི་སྐུ་གཟུགས་གནས་སྟངས་སྔར་བཞིན་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
དེ་བཞིན། སྤྲུལ་སྐུ་ཁོང་ཐོག་མར་འཇུ་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ནས་ད་ལྟའི་བར། ཁྱོན་བསྡོམས་ཐེངས་ ༧ ལ་མ་གཏོགས་ནང་མི་རྣམས་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་བཅུག་མེད་པ་རེད། ཁོང་ནང་མི་དང་ཐུག་འཕྲད་མཐའ་མ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༡ པ་ཆགས་ཡོད་ལ། དེ་རྗེས་ནས་ད་ལྟའི་བར་བར་ལོ་གཅིག་དང་ཟླ་བ་ལྔ་ལྷག་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ནང་མིར་ཐུག་འཕྲད་གཅིག་ཀྱང་བྱེད་བཅུག་མེད་པ་རེད། རྒྱ་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་། བཙོན་པའི་ནང་མིས་དུས་བཅད་ལྟར་དོ་བདག་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་དང་། བཙོན་པར་འཕྲིན་ཡིག་ལམ་ནས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་སྐོར་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། སྤྲུལ་སྐུ་ཁོང་ལ་བཙོན་པ་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཐོབ་ཐང་མ་སྤྲད་པར། དམིགས་བསལ་བཀག་སྡོམ་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་ནི། འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཡོངས་ཁྱབ་ཐོབ་ཐང་དང་རྒྱ་གཞུང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་རྩ་འགལ་ཆགས་ཡོད།
འདི་ག་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་ནས། རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་སྨན་བཅོས་ཆེད་གང་མྱུར་གློད་གྲོལ་ཡོང་བའི་འབུལ་སྐུལ་ནན་པོ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཆབས་ཅིག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་སྨན་བཅོས་ཆེད་གང་མྱུར་གློད་ཀྲོལ་ཡོང་བའི་རྒྱ་གཞུང་ལ་འབུལ་སྐུལ་ཡོང་བའི་རེ་བ་ནན་པོ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན། སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་ལ་བཙོན་པ་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་སོ་སོའི་ནང་མིར་ཐུག་འཕྲད་དང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་གྱི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༠ཟླ་༩ ཚེས་ ༢༥ ལྷ་བབས་དུས་ཆེན་ཉིན་ཡབ་ཚེ་དཔག་རྡོ་རྗེ་དང་ཡུམ་སྒྲོལ་མ་ཆོས་འཛོམས་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་དུ་མ་དང་བཅས་ལི་ཐང་མཐིལ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བདུན་གྱི་སྟེང་ལི་ཐང་དགོན་ཆེན་དུ་ཆོས་ཞུགས་ཀྱིས་སློབ་གཉེར་གནང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༨༢ ལོར་འབྲུག་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཏེ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་གསེར་ཞལ་ཐོག་མར་མཇལ་ཞིང་སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་བོད་མིའི་སྐྱིད་སྡུག་༸གོང་མཆོག་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་ཤིང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་ནས་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་མནོས། དེ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་བཞིན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་འབྲས་སྤུངས་བཀྲིས་སྒོ་མང་གྲ་ཚང་དུ་ཕེབས། ཕྱི་ལོ་༡༩༨༣ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་དགེ་བཤེས་ཨ་དམ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་ཕྱག་རྟགས་གནང་ཞིང་མཚན་ལ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་ཞེས་བསྩལ། ཕྱི་ལོ་༡༩༨༧ ལོར་ཕ་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཨོ་ཐོག་སྡེ་ཤོག་དྲུག་གི་སེར་སྐྱ་མི་མང་ནས་གསོལ་བ་འདེབས་པ་བཞིན་ཕ་ཡུལ་ལི་ཐང་དུ་ཕེབས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། མི་མང་བདེ་སྡུག བུ་གསོ་ཁང་དང་དགོན་པ་གསར་བཞེངས། རང་བྱུང་གཏེར་ཁ་དང་རི་དཱགས་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་བླ་མེད་བསྒྲུབས་པ་དང་། ལི་ཐང་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་མང་ཆེ་བར་ས་རྩོད་ཆུ་རྩོད་དང་། ཆང་རག་ཤོ་སྦག་རྒྱན་འཇོག་སོགས་རྙོག་གླེང་མང་པོ་ཡོད་པར། རིན་པོ་ཆེ་ས་གནས་སུ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱི་ལམ་དོན་བཀའ་སློབ་གནང་བ་སོགས་ཀྱིས་ས་གནས་སུ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་༡༩༩༧ ལོར་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་སྐོར་ལ་དམིགས་བསལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་འཚོགས་ཏེ། ཚོགས་འདུའི་གྲོས་ཆོད་དུ་ཨ་ངག་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཏན་འབེབས་སྲིད་ཇུས་ལས་འགལ་བ་དང་། བླ་མ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དར་ཆ་བསྒྲེངས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་རྩ་ཁྲིམས་ལ་སྣང་མེད་ཁྱད་གསོད་བྱས་ཏེ་ཆོག་མཆན་མེད་པར་རང་སྒེར་གྱིས་དགོན་པ་གསར་རྒྱག་བྱས་པ། དགོན་པ་གཞན་གྱི་ལས་དོན་ལ་བྱུས་གཏོགས་བྱས་པ། རང་མཚམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་སྐུ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཚུལ་སོགས་ལ་བསྙད་དེ། ༡༽ཨ་ངག་བཀྲ་ཤིས་སྤྲུལ་སྐུར་ངོས་ལེན་པ། ༢༽ད་ནས་བཟུང་གྲ་བ་དཀྱུས་མའི་ངོ་བོར་གནས་རྒྱུ་ལས་སྤྲུལ་སྐུའི་མིང་ཐོག་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་མི་ཆོག་པ། ༣༽ཁོང་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་རྩིས་མེད་དུ་གཏོང་རྒྱུ། ༤༽དགོན་གཞན་དག་གི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་མི་ཆོག ༥༽མུ་མཐུད་དགོན་པ་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་མི་ཆོག ༦༽ཉག་ཆུ་རྫོང་ཆབ་སྲིད་གྲོལ་མོལ་གི་འཐུས་མིའི་གོ་གནས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ།ཞེས་གྲོང་ཆོད་དོན་ཚན་དྲུག་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་༼ཨ་ངག་བཀྲ་ཤིས་ཁྲིམས་འགལ་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་༽ཟེར་བའི་དེབ་ཆུང་ཞིག་དཀར་མཛེས་ཁོངས་གཏོགས་སུ་བཀྲམ་ཞིང་།སྤྲུལ་སྐུ་འཇུ་བཟུང་བྱ་རྒྱུའི་ཇུས་ངན་བཤམས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་བརྟེན་སྤྲུལ་སྐུ་ཟླ་བ་ལྔ་ལྷག་རི་ལ་བྲོས་བྱོལ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བ་རེད། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༠ ལོར་ས་གནས་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་སྒྲིག་གཤོམ་མི་ཆོག་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་༸པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ངོས་འཛིན་གྱི་མཛུབ་ཐལ་རྒྱག་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བར་རིན་པོ་ཆེས་ངོ་ལེན་མ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འཇུ་བཟུང་བྱ་ཉེན་སྐབས་རི་ལ་བྲོས་བྱོལ་ཐེངས་གཉིན་པ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་༢༠༠༢ཟླ་༤ ཚེས་༣ ཉིན་ཚོུད་ ༡༢།༡༠ ཙམ་ལ་ཁྲིན་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ནང་འབར་རྫས་གལ་འཐོར་གྱི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་སྟེ་ཚོུད་༡༠ རྗེས་སུ་བོད་མི་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་འཇུ་བཟུང་བྱས་པ་དང་། དེ་རྗེས་ཚེས་༧ གྱི་མཚན་མོ་ཚོུད་༡༢ཐོག་ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ཁུལ། རྫོང་བཅས་དམག་མི་མང་པོས་རིན་པོ་ཆེའི་གཟིམ་ཤག་མཐའ་སྐོར་ཅིང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་སྐུ་འཁོར་སོགས་ཡོད་ཚད་འཇུ་བཟུང་བྱས། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༢ ཟླ་༡༡ ནང་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་ལ་འབར་རྫས་གས་གཏོར་ཐེངས་འགའ་བྱུང་བ་ཡོད་ཚད་ཀྱི་ཉེས་པ་རིན་པོ་ཆེ་དང་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་གཉིས་ལ་བཀལ་ཏེ། བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་སྲོག་ཐོག་བཏང་བ་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་ལ་ལོ་གཉིས་ནར་འགྱངས་ཀྱི་སྲོག་ཐོག་གཏོང་རྒྱུའི་བསམ་ཡུལ་ལ་མི་གཤོངས་པའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་རེད།
བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་ནས།