ཁ་ན་ཌའི་གྲགས་ཅན་རྩོམ་པ་པོ་(SYLVAIN MEUNIER )ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ལམ་གློད་གྲོལ་ཐོབ་པའི་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་རྩོམ་པ་པོ་གངས་སྐྱེས་སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་དུ། ཧ་ཅང་ཡིད་སེམས་འགུལ་པའི་འཕྲིན་པ་ཞིག་བྲིས་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། སེམས་གདུང་མཉམ་སྐྱེས་མཚོན་ཆེད་དུ། རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་མོས་མོའི་རྩོམ་དེབ་The Night of the Psychedelic Nurses’ ཞེས་པ་ཞིག་བསྔོ་འབུལ་ཞུས་འདུག
འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྩོམ་པ་པོའི་འཕྲིན་ཡིག་ཧྥི་རན་ཆིའི་སྐད་བོད་ཡིག་གཉིས་ཀའི་ནང་ཕབ་སྒྱུར་བྱས་པ་གཤམ་གསལ།
བརྩེ་བའི་གྲོགས་པོ་སྐྱབས་ལགས།
ངས་སྐད་ཤུགས་ཡོད་ཚད་བཏོན་ནས་ཞེ་སྡང་དང་ཁྲོ་སེམས་མ་ལུས་པ་ཕྱི་རུ་བཏོན་འདུན་ཆེ་ཡང། ངས་རང་ཉིད་སྟངས་འཛིན་བྱས་སྟེ་ངག་འཇམ་པོའི་སྒོ་ནས་བཤད། དེ་ལྟར་བྱེད་ན་གཞི་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་ལྟ་རྟོག་པས་ངའི་སྐད་གོ་མི་ཐུབ། ཡང་ང་ལ་ཁྱད་མཚར་གྱི་རེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི། ངའི་སྐད་ངག་ཆུང་ཆུང་དེ། ཁྱེད་རང་བཀག་ཉར་ཁང་དུ་གསང་བཏུམས་བྱས་པའི་རྩིག་པའི་སྲུབས་ཀ་ནས་འཛུལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ནས། ཁྱེད་ཀྱིས། ང་ཚོས་ཁྱེད་རང་བརྗེད་མེད་པ་ཤེས་སུ་བཅུག་རྒྱུ་དེ་རེད།
ང་ཚོས་ཁྱེད་རང་བརྗེད་མེད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ཟླ་༢ ཚེས་༡༥ ཉིན་གྱི་དགོང་མོར་ཁྱེད་རང་ཉེན་རྟོག་པས་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་དེ། རི་རབ་དང་རྒྱལ་མཚམས། གླིང་ཕྲན་དང་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་ནས་ང་ཚོའི་སྒོ་དྲུང་དུ་འབྱོར་སོང་། དེ་ནི་ང་རང་ཁྱེད་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་སྟངས་རེད། སྐྱབས་ལགས། ངས་ང་ཚོ་འཕྲད་སྟངས་དེ་འདི་འདྲ་ཞིག་མིན་ན་ཅི་མ་རུང་ཨང་སྙམ་འགྲོ
ངས་ཁྱེད་དང་ལྷན་དུ་སྦི་རག་གྲང་མོ་ཞིག་འཐུང་ནས་འདུག་པའི་སྣང་བརྙན་དེ་(དུས་རྒྱུན་རྩོམ་པ་པོ་ཚོ་མཉམ་འཛོམས་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན་)ཡིད་ལ་འཆར་གྱི་འདུག སྐད་བརྡའིི་བཀག་རྒྱ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་(ཕལ་ཆེར་ཁྱེད་ཀྱི་ཧྥ་རན་སིའི་སྐད་ཏོག་ཙམ་ཤེས་ཀྱང་སྲིད་མོད། ངས་བོད་སྐད་ཅུང་ཟད་ཤེས་རྒྱུའི་རེ་བ་རྩ་བྲལ་རེད་) ང་ཚོས་ཕན་ཚུན་གོ་བརྡ་འཕྲོད་ཐུབ་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་རྙེད་ངེས།
ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་ཆུང་མ་ལྷ་མོ་དང་བུ་བུ་མོ། བོད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་བཤད་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་འཆར་ཡན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག ཡིན་ད་ཡིན། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་དཀའ་སྡུག་འོག་ལུས་པའི་བོད་འདི་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་རབས་བརྗོད་ནས་ང་ཚོའི་བློ་ཁ་སྒྱུར་ཐབས་ལ་འབད་པ་བྱེད་ཀྱི་འདུག
དེར་བརྟེན། སྐྱབས་ལགས། ངས་ཁྱེད་ལ་གསལ་འདེབས་བྱ་རྒྱུ་ཞིག་ནི། བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཕྲན་བུ་ལས་མི་ཤེས་པའི་མི་མང་ཕལ་མོ་ཆེ་ལྟར། ངས་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཡིད་ཆེས་གཏན་ནས་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་ཡིན།
ཁོང་ཚོས་ཁྱེད་རང་དང་གཞན་གང་མང་ཞིག་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། སྡུག་རྩུབ་དྲག་པོའི་སྒོ་ནས་ཁྱེད་རང་རྩ་མེད་ཀྱང་བཟོ་རྒྱུར་ཐེ་ཚོམ་གང་ཡང་ཡོད་མི་སྲིད་མོད། ཡིན་ན་ཡང་། ཁོང་ཚོས་ཅི་ཙམ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཐབས་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་བོད་ཀྱི་ངོ་རྟགས་གནག་སུབ་གཏོང་རྒྱུར་འབད་པ་ནི་གད་མོ་སློང་བ་ཙམ་ལས། ཁོང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱས་ཉེས་དེ་ཇི་ཙམ་ངོ་གནོང་གིས་གབ་ཀྱང་གསང་རྒྱ་དུས་ནམ་ཡང་བྱེད་མི་ཐུབ།
ངས་འདིར་ཁུའོ་པེཀ་(Quebec)སྐོར་ལ་ཅུང་ཙམ་བཤད། དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱིད་སྐྱིད་ཀྱི་གུང་གསེང་གཏོང་སྟངས་ཤིག་ཏུ་བརྩི་ཆོག བོད་ནང་བཞིན། ཁུའོ་པེཀ་( Quebec )ནི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་དགུན་དུས་གྲང་ངར་ཆེ་ས་ཞིག་ཡིན། ཡང་བོད་བཞིན། ཁུའོ་པེཀ་(Quebec)ནི་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཁྲོད། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་མ་རེད། ཡུལ་ལུང་དེའི་མི་ཚོས་ཀྱང་། ཕྱི་མིས་བཙན་འཛུལ་གྱི་སྡུག་རྩུབ་མྱངས་ཡོད། བཙན་འཛུལ་པས་ཡུལ་ལུང་དེའི་འཚོ་གནས་ནི་བདེ་སྐྱིད་མེད་པ་ཞིག་དང་གྲུབ་འབྲས་མེད་མཁན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་། ཁྱེད་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་བཞིན་རང་ཉིད་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཏུ་འགྲེལ་བཞིན་པའི་མི་ང་ནི་ཁུའོ་པེཀ་ནས་ཡིན་ཞིང་། དེར་ང་ལྟ་བུ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་བོ་ཡོད། དེ་ནི་ཁོང་ཚོ་(བཙན་འཛུལ་བ)ཕམ་ཉེས་བྱུང་བ་མཚོན་པ་ཞིག་ཡིན། མ་ཟད། དོན་འདིས་བོད་ནང་གི་བཙན་འཛུལ་བའང་ཕམ་ཉེས་འགྲོ་སྲིད་པ་བསྟན་ཡོད་ལ། ཡང་ཉིན་མ་དེ་ནི། ཁྱེད་ཀྱི་སྨྱུག་གུར་རང་དབང་ཅུང་ཟད་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འཇུ་ཐུབ་པའི་སྐབས་དེ་དུས་ཡིན་ཕྱིར། སུ་གང་གིས་ཀྱང་སང་ཉིན་ཅི་ཞིག་འབྱུང་མིན་ལབ་ཚོད་མི་ཐུག་པ་བཞིན། ང་ཚོ་དུས་ནམ་ཡང་ཡིད་ཐང་ཆད་མི་རུང་།
ཁུའོ་པཀེ་( Quebec ) རྒྱལ་ཁབ་ནང་བོད་པ་སླེབས་མྱོང་ཡོད། གལ་སྲིད་དགོས་ངེས་ཤིག་གམ། ཡང་ན་འབྱུང་སྲིད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ངས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ཁྱེད་རང་ཡང་འདིར་ཡོང་རྒྱུའི་སྣེ་ལེན་བྱ་ངེས་ཡིན། སྐབས་དེར་ངས་ཁྱེད་རང་ཕྱི་རུ་ཁྲིད་ནས་གོང་དུ་བཤད་པའི་སྦི་རག་གྲང་མོ་དེ་འཐུང་དུ་འཁྲིད་ཆོག དེ་ནི་དམ་བཅའ་ཞིག་ཡིན།
གནས་སྐབས་རིང་། ངས་ཁོང་ཚོས་ཁྱེད་ལ་རྩོམ་འབྲིའི་རང་དབང་ཏོག་ཙམ་སྤྲོད་པའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྐབས་རེར་འབྲི་བྱེད་ཀྱི་མཁོ་ཆས་སྟོང་ཡང་། རྩོམ་པ་པོ་ནི་མུ་མཐུད་དུ་བསམ་བློའི་ནང་དུ་འབྲི་འདུག་ངེས་ཤིག་ཡིན། ་
མཐར་ངས་གཞས་པ་ཧྥུརན་སིསུ་ཀཔརལ་(Francis Cabrel)ལགས་ཀྱི་གཞས་ཚིག་གྲགས་ཅན་༼ ཁོང་མོར་གང་ཡོད་པ་མ་ལུས་པ། ཁྱེད་ཀྱི་གང་འདོད་བཞིན་གང་ཡང་གཏོར་བཅོམ་བྱེད་ཆོག ཡིན་ན་ཡང། ཁོང་མོ་ལའང་ལག་ཟུང་བརྐྱངས་ནས་ཡོད་ཚད་བསྐྱར་བཞེངས་བྱེད་པའི་ནུས་མཐུ་ལྡན་ཡོད་ )ཞེས་པ་གཞས་ཀྱི་ཚིག་ཕྲེང་འདི་བཞག་ནས། ང་ཁྱེད་དང་གྱེས་ཆོག་པ་ཞུ།
རྗེས་ནས་མཇལ་ཡོང། སྐྱབས་ལགས།
ཕྱི་ལོ་༢༠༡༥ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ཁ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁུའེ་བྷེག་ཏུ། ཁེའུ་བྷེག་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩོམ་པ་པོའི་ཡན་ལག་མཐུན་ཚོགས་དང་། ཁེའུ་བྷེག་གྲོང་ཁྱེར་ས་གནས་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡང་ཚོགས་པ་གསུམ་གྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག བཙོན་འོག་དུ་ཚུད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩོམ་པ་པོའི་རང་དབང་སྐོར་ལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྐངས་པའི་ཐོག
ཁ་ན་ཌའི་གྲགས་ཅན་རྩོམ་པ་པོ་ ༡༠ ཡིས་སོ་སོའི་ངོས་ནས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་བཙོན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་རེ་བདམས་ཏེ། ཁོང་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཁོང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ལ་བློ་འཚབ་ཀྱི་རྣམ་པ་མཚོན་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་ན་ཌའི་གྲགས་ཅན་རྩོམ་པ་པོ་(SYLVAIN MEUNIER )ལགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་རྩོམ་པ་པོ་གངས་སྐྱེས་སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལགས་བདམས་ཏེ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་རྩོམ་དེབ་སྟེང་ཧྥ་སིའི་སྐད་ཡིག་ཐོག་རྩོམ་པ་པོ་གངས་སྐྱེས་སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་པའི་ལག་བྲིས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་པ་གོང་གསལ་ལྟར་རོ།
ཁེ་ཎ་ཌའི་རྩོམ་པ་པོ་ལོའུསེ་ཧྥེ་ལི་པེ་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་གི་རྩོམ་དེབ་༼Marie Réparatrice༽ཞེས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཞོགས་ལྗང་ལ་བསྔོ་འབུལ་ཞུས་ཡོད། ཡང་ཨུར་རི་ཤི་ནས་ཡིན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ལིན་ཌ་ལེ་ཏ་(Linda Leith )ལགས་ཀྱིས་མོའི་རྩོམ་དེབ་༼Writing in the Time of Nationalism: From Two Solitudes to Blue Metropolis’༽ཞེས་པ་རྩོམ་པ་པོ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་སྒོ་བྷེ་ཚང་དཀོན་མཆོག་ཚེ་དཔལ་ལ་བསྔོ་འབུལ་ཞུས་ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ནས་དཀོན་མཆོག་ཚེ་དཔལ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་ལོ་༡༥བཅད་ཡོད་པས་ད་ལྟ་བཙོན་ཁང་དུ་ཡོད།
རྩོམ་པ་པོ་སིཌིབ་ཧྥེནེ་པ་ཁུན་(Stéphanie Paquin)ཞེས་པས། མོའི་རྩོམ་དེབ་༼‘La Fugitive du Libéria༽ འཇང་ཚེ་དོན་ཁོ་ལ་བསྔོ་འབུལ་ཞུས་ཡོད། འཇང་ཚེ་དོན་ཁ་ལགས་ཁྲིམས་ཐག་བཙོན་འཇུག་ལོ་༤ཁུར་རྗེས། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༤གློད་གྲོལ་བྱུང་ཡོད།